30 juni 2025

Archief voor juni 2024

Webb ziet nieuwe structuren in de Grote Rode Vlek van Jupiter

Onderzoekers hebben met behulp van de Webb ruimtetelescoop nooit eerder waargenomen structuren gezien in de hogere atmosferische  delen van de Grote Rode Vlek, de enorme storm die al eeuwenlang op Jupiter woedt en die al sinds 1831 wordt waargenomen. Het lijkt eenvoudig om een grote planeet zoals … [Lees meer...]

Webb ziet kleine, heldere rode objecten in het vroege heelal vol met oude sterren (!)

Van objecten in het vroege heelal, zoals sterrenstelsels in hun vroege jaren, verwacht je dat ze bestaan uit jonge sterren. Maar een recente ontdekking gedaan met de Webb ruimtetelescoop in het kader van de 'RUBIES survey' schopt dat beeld weer aardig in de war. Want sterrenkundigen Penn State … [Lees meer...]

Voor het eerst zijn met Webb sterclusters waargenomen in een sterrenstelsel in het vroege heelal

De Webb ruimtetelescoop heeft al vele ontdekkingen op zijn naam staan en daar kan er weer eentje aan toegevpoegd worden. Voor het eerst zijn ìn een sterrenstelsel in het vroege heelal afzonderlijke sterclusters ontdekt, welgeteld vijf zware en jonge sterclusters in een sterrenstelsel dat al 460 … [Lees meer...]

Laatste segment van grootste telescoopspiegel ter wereld succesvol gegoten

De Extremely Large Telescope (ELT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), die in de Chileense Atacama-woestijn wordt gebouwd, is een stap dichter bij zijn voltooiing. Het Duitse bedrijf SCHOTT heeft met succes de laatste van de 949 segmenten van de hoofdspiegel (M1) van de telescoop gegoten. … [Lees meer...]

Vlieg met Hubble en Webb mee door de Pilaren der Creatie

Ze worden de Pilaren der Creatie of Zuilen der Schepping genoemd, de absorptienevels in het centrum van de Adelaarsnevel, die eerst door Hubble in 1995 en daarna door Webb in 2022 op schitterende wijze in beeld zijn gebracht. De NASA heeft op basis van alle foto's van Hubble en Webb een nieuwe … [Lees meer...]

Donkere materie bestaat niet uit zware zwarte gaten, zo laten zwaartekracht-microlenzen zien

Vanaf 2015 zijn met de LIGO- en Virgo-detectoren al meer dan negentig zwaartekrachtgolven gedetecteerd, bijna allemaal veroorzaakt door botsende zwarte gaten. Al die zwarte gaten waren ergens tussen de 20 en 100 zonsmassa en daarmee een stuk groter dan de zwarte gaten in ons eigen Melkwegstelsel, … [Lees meer...]

Drie potentiële superaardes ontdekt bij een nabije oranje dwergster

Sterrenkundigen hebben bij een nabije oranje dwergster drie potentiële superaardes ontdekt, dat zijn rotsachtige planeten die zwaarder zijn dan de aarde, maar kleiner weer dan ijsreuzen zoals Uranus of Neptunus. De planeten draaien om de ster HD 48498, die zich op 55 lichtjaar afstand bevindt - voor … [Lees meer...]

Veranderlijke sterren Cepheïden zijn complexer dan gedacht

Cepheïden zijn een klasse van veranderlijke sterren, genoemd naar het prototype δ Cepheï. Het is een ster die radiaal pulseert, veranderlijk in zowel diameter als temperatuur, waardoor ze veranderingen in lichtkracht vertoont. In 1908 ontdekt Henrietta Leavitt een sterk direct verband tussen de … [Lees meer...]

J1120, een volwassen quasar in het vroege heelal – hoe kan dat?

Waarnemingen met de Webb ruimtetelescoop laten zien dat er al vroeg in het heelal volwassen quasars bestonden, sterrenstelsels met een actief superzwaar zwart gat in hun centrum. Met 'volwassen' wordt bedoeld dat ze al helemaal volgroeid zijn en zich gedragen net als de quasars die dichterbij de … [Lees meer...]

Twee ontdekkingen over neutronensterren en neutrino’s

Neutronensterren dicht bij elkaar in de buurt kunnen naar elkaar toe spiraliseren en dan vervolgens botsen en samensmelten. Dat is geen hypothese, dat is waargenomen en wel middels de zwaartekrachtgolven die we van een dergelijke botsing hebben gezien, GW170817. Recent hebben sterrenkundigen van … [Lees meer...]