Impressie van Phoenix bij z’n ster. Credit: ROBERTO MOLAR CANDANOSA / JOHNS HOPKINS UNIVERSITY.
Sterrenkundigen van de Johns Hopkins University hebben een planeet ontdekt die ondanks de intense straling van z’n moederster – een rode reuzenster – nog steeds beschikt over een opgezwollen atmosfeer. Officieel heet de planeet TIC365102760, maar ze hebben hem de bijnaam ‘Phoenix’ gegeven. Het is een hete Neptunus, zoals deze categorie planeten wordt genoemd, vanwege de gelijkenis qua eigenschappen met de koude ijsreuzen in ons eigen zonnestelsel, met één groot verschil: ze staan zeer dichtbij hun ster en daarom zijn ze bloedje heet. Phoenix is 6,2 keer groter dan de aarde, 19 keer zo zwaar en hij draait in slechts 4,2 dagen om z’n centrale ster. Hij staat dan ook zes keer dichter bij de ster dan Mercurius tot de zon. Er zijn meer hete Neptunussen bekend, maar van hun atmosfeer is meestal net veel meer over, wat dan nog resteert is een vaste kern. Maar op de één of andere manier is Phoenix er in geslaagd om z’n atmosfeer te behouden ondanks de intense straling van de ster en de zeer hoge temperatuur op de planeet. Daar komt bij dat het ook een oude planeet is – ouder dan eerst werd gedacht – en dat maakt het allemaal nog vreemder.
Credit: ROBERTO MOLAR CANDANOSA/JOHNS HOPKINS UNIVERSITY
De waarnemingen aan Phoenix zijn gedaan met NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite en met het W.M. Keck Observatorium op de berg Mauna Kea op Hawaï en wel door een team van sterrenkundigen onder leiding van Sam Grunblatt. Met TESS konden ze de periodieke variaties zien in de lichtsterkte van de ster, veroorzaakt doordat Phoenix periodiek voor z’n ster langsschuift en het licht dimt, gezien vanaf de aarde. Vanwege z’n leeftijd en hoge temperatuur én het feit dat hij een zeer lage dichtheid heeft (wel 60 keer minder dicht dan de dichtste hete Neptunus tot nu toe bekend) denken de sterrenkundigen dat het ‘strippen’ van de atmosfeer bij Phoenix in een veel lager tempo ging dan bij andere hete Neptunussen. Toch heeft ook Phoenix het eeuwige leven niet. Men schat in dat over pakweg 100 miljoen jaar de planeet zo dicht bij de ster is gekomen dat die ‘m zal verzwelgen. Men schat in dat maar 1% van alle exoplaneten zo’n opgezwollen atmosfeer zoals Phoenix hebben. Het is ook erg zeldzaam dat er zo dicht bij een rode reuzenster zo’n kleine planeet te vinden is. Ze willen nu uit gaan vogelen hoe het komt dat het proces van stripping bij Phoenix zo langzaam ging.
Meer hierover kan je lezen in het vakartikel van Samuel K. Grunblatt, Nicholas Saunders, Daniel Huber, Daniel Thorngren, Shreyas Vissapragada, Stephanie Yoshida, Kevin C. Schlaufman, Steven Giacalone, Mason Macdougall, Ashley Chontos, Emma Turtelboom, Corey Beard, Joseph M. Akana Murphy, Malena Rice, Howard Isaacson, Ruth Angus, Andrew W. Howard. TESS Giants Transiting Giants. IV. A Low-density Hot Neptune Orbiting a Red Giant Star. The Astronomical Journal, 2024; 168 (1): 1.
Bron: Johns Hopkins University.
Speak Your Mind