20 januari 2025

Sporen van waterstofsulfide gemeten bij nabije exoplaneet – lees: het stinkt er naar rotte eieren

Impressie van HD 189733 b bij z’n ster. Credit: Roberto Molar Candanosa/Johns Hopkins University.

Nieuw onderzoek door wetenschappers van de Johns Hopkins University in de VS laat zien dat de in de atmosfeer van HD 189733 b, een grote Jupiterachtige exoplaneet, sporen te zien zijn van waterstofsulfide. Guangwei Fu en zijn team hebben de gegevens van de Webb ruimtetelescoop geanalyseerd, die naar de planeet gekeken heeft, en daaruit blijkt dat er in diens atmosfeer sporen van waterstofsulfide zijn, da’s een molecuul dat we op aarde ook kennen en dat sterk riekt naar rotte eieren. Het is ook al in Jupiter’s atmosfeer gemeten, maar nu is het voor het eerst ook geïdentificeerd op een exoplaneet, een planeet buiten ons zonnestelsel. HD 189733 b is een ‘hete Jupiter’, een grote gasreus die vlakbij z’n ster staat en daarom kokend heet is. Hij staat slechts 64 lichtjaar van ons vandaan, da’s voor sterrenkundigen in onze kosmische achtertuin. Hij is ook de meest nabij staande hete Jupiter waarvan transities te zien zijn, d.w.z. dat hij dan gezien vanaf de aarde precies voor z’n ster langs schuift en dat levert dan periodieke dips in de lichtcurve van de ster op.

HD 189733 b staat 13 keer dichterbij z’n ster HD 189733 dan Mercurius bij de zon staat. Hij draait dan ook in slechts twee dagen om de ster. Het is er dan ook bloedje heet en er zijn enorme windsnelheden, zoals eerder hier geblogd. In z’n atmosfeer is géén methaan gemeten, daar is het te heet voor. Wel zijn er zware metalen gemeten, zoals die ook op Jupiter zijn gemeten. Ze zijn nu bezig om te kijken hoe de verhoudingen van de gemeten hoeveelheid metalen zich verhouden tot de gemeten hoeveelheden bij de grote ijsreuzen Jupiter en Saturnus en de kleinere ijsreuzen Uranus en Neptunus – de laatste twee hebben naar verhouding meer zware metalen in hun atmosfeer.

Meer hierover is te vinden in het vakartikel van Guangwei Fu, Hydrogen sulfide and metal-enriched atmosphere for a Jupiter-mass exoplanetNature (2024).

Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*