12 mei 2025

Planeet met een sterk excentrische baan ontdekt die een hete Jupiter aan het worden is

Impressie van TIC 241249530 b. Credit: NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva

Een team van sterrenkundigen van o.a. MIT en Penn State University heeft een voorloper van een ‘Hete Jupiter’ ontdekt, een grote gasvormige exoplaneet die bezig is dichter bij z’n ster te komen en daarmee in de toekomst een Hete Jupiter wordt, zoals dat heet. De Jupiter die wij kennen is koud en hij doet er ruim 4300 dagen over om één keer om de zon te draaien. Hete Jupiters staan veel dichter bij hun ster en ze zijn daarom veel heter én ze doen er maar een paar dagen  over een rondje om de ster te maken. TIC 241249530 b is de Hete Jupiter in wording en hij staat bij een ster die 1.100 lichtjaar van ons vandaan staat. Hij blijkt een zeer langgerekte – excentrische – baan te hebben, een baan die ‘m soms zeer dicht bij de ster brengt en dan weer heel ver er vandaan. Zou TIC 241249530 b om de zon draaien dan zou zijn baan ‘m soms tien keer dichterbij de zon brengen dan Mercurius en dan weer verder weg dan de aarde van de zon staat.

Nooit eerder is een planeet ontdekt met zo’n sterke excentriciteit. Hij heeft ook een retrograde beweging, hetgeen betekent dat hij de andere kant op beweegt dan de richting waarin de ster roteert. In het zonnestelsels zijn er geen planeten met een retrograde beweging. De sterrenkundigen denken dat TIC 241249530 b bezig is met een zogeheten “high-eccentricity migration”, een proces waarbij de planeet heen en weer wiebelt en krimpt. Dat brengt hem dichterbij de ster en maakt hem steeds heter. De ster waar TIC 241249530 b omheen draait blijkt zelf ook weer om een andere ster te draaien en dat heeft ook invloed op de baan van TIC 241249530 b. De planeet doet er nu nog 167 dagen over om één keer om de ster TIC 241249530 te draaien, maar over pakweg een miljard jaar zal die periode terug zijn gebracht tot enkele dagen. De planeet werd ontdekt met NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS).

Meer informatie hierover vind je in het vakartikel van Arvind F. Gupta, Sarah C. Millholland, Haedam Im, Jiayin Dong, Jonathan M. Jackson, Ilaria Carleo, Jessica Libby-Roberts, Megan Delamer, Mark R. Giovinazzi, Andrea S. J. Lin, Shubham Kanodia, Xian-Yu Wang, Keivan Stassun, Thomas Masseron, Diana Dragomir, Suvrath Mahadevan, Jason Wright, Jaime A. Alvarado-Montes, Chad Bender, Cullen H. Blake, Douglas Caldwell, Caleb I. Cañas, William D. Cochran, Paul Dalba, Mark E. Everett, Pipa Fernandez, Eli Golub, Bruno Guillet, Samuel Halverson, Leslie Hebb, Jesus Higuera, Chelsea X. Huang, Jessica Klusmeyer, Rachel Knight, Liouba Leroux, Sarah E. Logsdon, Margaret Loose, Michael W. McElwain, Andrew Monson, Joe P. Ninan, Grzegorz Nowak, Enric Palle, Yatrik Patel, Joshua Pepper, Michael Primm, Jayadev Rajagopal, Paul Robertson, Arpita Roy, Donald P. Schneider, Christian Schwab, Heidi Schweiker, Lauren Sgro, Masao Shimizu, Georges Simard, Guðmundur Stefánsson, Daniel J. Stevens, Steven Villanueva, John Wisniewski, Stefan Will, Carl Ziegler. A hot-Jupiter progenitor on a super-eccentric retrograde orbitNature, 2024.

Bron: MIT.

Share

Speak Your Mind

*