JADES-GS-z14-0. Credit: NASA, ESA, CSA, STScI, Brant Robertson (UC Santa Cruz), Ben Johnson (CfA), Sandro Tacchella (Cambridge), Phill Cargile (CfA)
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met behulp van de Webb ruimtetelescoop ontdekt dat het licht van JADES-GS-z14-0, da’s op dit moment het op één na verst verwijderde sterrenstelsel dat bekend is, geproduceerd is door een grote uitbarsting van stervorming. En dus niet door de accretieschijf rondom een superzwaar zwart gat in het midden van het sterrenstelsel, wat als alternatieve verklaring gold. Het sterrenstelsel is ontdekt in het kader van de JWST Advanced Deep Extragalactic Survey (JADES) en samen met de recordhouder JADES-GS-z14-1 vormt het twee sterrenstelsels die het vroegst in het heelal al bestonden voor zover nu bekend – ze waren er al toen het heelal ongeveer 300 miljoen jaar oud was (nu is het heelal 13,8 miljard jaar oud).
Credit: arXiv (2024). DOI: 10.48550/arxiv.2405.18485
Met Webb’s NIRSpec instrument konden Stefano Carniani en zijn team tien uur lang spectrografische waarnemingen doen aan JADES-GS-z14-0 en dat deden ze om er achter te komen waarom het zeer vroege sterrenstelsel zo helder is (zie hierboven de resultaten). Uitkomst was dat het licht afkomt van een grote uitbarsting van nieuwe sterren, welke al 200 miljoen jaar na de oerknal moet zijn begonnen. De stervorming is gaande in een halo rondom de kern van het stelsel. JADES-GS-z14-0 bevat meer stof en zuurstof dan ze eerst dachten, hetgeen een aanwijzing is dat het stelsel toen al een lange geschiedenis moet hebben gekend van sterren die geboren werden én die als supernova dood gingen.
Meer over dit zeer vroege sterrenstelsel kan je lezen in het vakartikel van Stefano Carniani et al, Spectroscopic confirmation of two luminous galaxies at a redshift of 14, Nature (2024).
Bron: Phys.org.
Speak Your Mind