Asteroide impact, artistieke impessie Credits; NASA/Don Davis
China werkt aan een eigen planetaire defensiemissie à la NASA’s DART. Het land is van plan om in 2030 een asteroïde die dicht bij de aarde komt af te buigen. Een dergelijke missie, geheel in de stijl van de ‘DART’-verdedigingsmissie van NASA, die in 2021 naar het dubbelsysteem Dimorphos is gelanceerd, wil China zich nu dus ook op de planetaire verdedigingsmarkt begeven, zeg maar. Eerder, zie deze Astroblog, berichtte ik reeds over deze plannen van China, echter de missie was nog naamloos, nu is inmiddels ook duidelijk naar welke asteroïde de missie zal gaan, het betreft (NEO) 2015 XF261, en deze gaat in 2030 uitgevoerd gaat worden.
NASA’s DART, Tsjeljabinsk
NASA bouwde de afgelopen jaren flink aan zijn planetair verdedigingssysteem DART. In september 2021 lanceerde NASA deze DART-missie, dat staat voor ‘Double Asteroid Redirection Test‘. Het ruimtevaartuig moest tegen een, voor de aarde ongevaarlijke asteroïde, botsen, in een poging deze uit zijn baan te doen afwijken. De missie was een poging om technologie te testen die uiteindelijk zou kunnen worden gebruikt om ruimterotsen aan te pakken die mogelijk een bedreiging vormen voor de aarde. Dat alles moest natuurlijk wel ver genoeg van de aarde gebeuren, daar men geen ruimtepuin wilt creëren dat het ISS, of satellieten raakt. De missie was succesvol, zie ook o.a. deze Astroblog.
Didymos en Dimorphos kort na DART’s impact, door LICIACube op 26 september, 2022 Credits; NASA/ASI
Ruimteagentschappen bedenken oplossingen om te voorkomen dat asteroïden de Aarde bereiken als ze op een directe ramkoers zijn. DART deed een asteroïde van koers wijzigen, en reisde naar Dimorphos, die in een baan om zijn metgezel-asteroïde, Didymos, draait. DART botste met 24.100 km/h op Dimorphos, en de snelheid van Dimorphos in zijn baan rond Didymos veranderde met een fractie van één procent, waardoor de omlooptijd van Dimorphos – 11 uur en 55 min. – met enkele minuten wijzigde.
NASA heeft de trajecten van alle aardscheerders na het einde van de eeuw geschat. Volgens NASA loopt de aarde de komende 100 jaar geen enkel gevaar door een apocalyptische asteroïdebotsing. Maar enkele grotere inslagen zijn er wel recent geweest. De rots hoeft niet eens de grond te raken. Zo was er de enorme explosie van een meteoor in 2013 boven Tsjeljabinsk, Rusland, met een geschatte kracht van 500 kg TNT (t.v. de Hiroshima-bom had een geschatte kracht van 15 kt TNT). In Tsjeljabinsk liepen 1500 mensen verwondingen op. In maart 2021 explodeerde een meteoor boven Vermont met een kracht van 200 kt TNT.
En nu gaat China zich dus ook wagen aan deze ‘James Bond’-achtige missies. Recent benoemde China de doel-asteroide, in een paper in het Journal of Deep Space Exploration. Het betreft een asteroide in de buurt van de aarde, met een diameter van zo’n 30 m, genaamd (NEO) 2015 XF261. Deze rots passeerde de aarde op 9 juni 2024 op een afstand van 50 miljoen km en reisde met een snelheid van 42.000 km/u. Het doel is niet alleen om de asteroïde af te buigen, maar ook om de vorm, grootte, samenstelling en structuur van de doel-asteroïde te bepalen met behulp van spectrale en laser 3D-detectoren, mid-field kleurencamera’s, detectieradars en stofdeeltjesanalysatoren. Deze observaties zullen plaatsvinden gedurende drie tot zes maanden nadat het ruimtevaartuig in 2030 in een baan om de asteroïde is gekomen. Nadat de observatie is voltooid, zal een kinetische impactor op de asteroïde worden afgevuurd en zal het ruimtevaartuig zes tot twaalf maanden op het station blijven om de effecten van de impact te meten.
Er wordt gedacht dat asteroïden zoals 2015 XF261 zijn ontstaan uit materiaal dat overbleef na de vorming van de planeten, ongeveer 4,6 miljard jaar geleden. Als zodanig bieden ze de mogelijkheid om ‘onbedorven’ materiaal te bestuderen dat de bouwstenen vormde van de werelden van het zonnestelsel. De CNSA-missie zal naar verwachting vóór 2030 worden gelanceerd en de uiteindelijke keuze van het NEO-doel zal afhangen van het lanceringsschema. In april 2024 meldde SINA Technology dat Wu Weiren, directeur van het Chinese Deep Space Exploration Laboratory (DSEL), een meer concrete datum voor de lancering van de missie had vastgesteld en verklaarde dat deze rond 2027 zou worden gelanceerd. 2015 XF261 zal naar verwachting in maart en mei 2027 de aarde passeren, maar de asteroïde zal op dat moment nog steeds 32 miljoen km van onze planeet verwijderd zijn en de CNSA zal tijd nodig hebben om het te bereiken.
DART raakte Dimorphos toen het systeem ‘slechts’ 11,2 miljoen km van de aarde verwijderd was en die reis duurde 10 maanden. De CNSA zou in april 2028 nog een kans kunnen krijgen om 2015 XF261 te raken, wanneer de asteroïde ongeveer 21 miljoen km van de aarde verwijderd zal zijn. Maar de beste kans voor zo’n missie lijkt zich in april 2029 te voordoen, wanneer de asteroïde de aarde op 6,8 miljoen km nadert. Een andere goede kans komt in april 2030, wanneer 2015 XF261 de aarde nadert op 7,1 miljoen km.
Dit is niet de eerste asteroïde-inslagmissie die door CNSA wordt voorgesteld. In 2022 leek het Chinese ruimteagentschap een planetaire verdedigingstest te plannen die in 2025 zou worden gelanceerd. Deze missie zou zijn vizier op een andere asteroïde hebben gericht, bekend als 2019 VL5. Het is niet bekend waarom de CNSA lijkt te zijn overgestapt van deze NEO, die ook ongeveer 30 meter breed is, naar 2015 XF261. De plannen voor deze vorige missie werden aan het publiek onthuld op 24 april j.l. 2022 op de Chinese ‘Dag van de Ruimtevaart’ (ter ere van de lancering van de satelliet ‘Dongfanghong-1‘), door de adjunct-directeur van het CNSA, Wu Yanhua, die tevens de bedenker is van de missie.
Dit diagram toont de banen van 2.200 potentieel gevaarlijke objecten zoals berekend door JPL’s CNEOS. Gemarkeerd is de baan van de dubbele asteroïde Didymos, het doel van NASA’s DART, Credits: NASA/JPL-Caltech
NASA/ESA’s ‘Eyes on the Sky’, NEO’s, PHA’s, en ‘Planet Killers’
NASA beschouwt elk hemelobject binnen 192 miljoen km van onze planeet als een ‘Near Earth Object’ (NEO), en elke NEO (zo’n 20.000 zijn er bekend) binnen 7,5 miljoen km van de Aarde, en groter dan 140 m in diameter, als ‘potentieel gevaarlijk’ (PHA). Astronomen ontdekken honderden near-Earth objecten per jaar, waaronder enkele potentieel voor de aarde gevaarlijke asteroïden (PHO/A). In januari ’22 bijvoorbeeld vloog de asteroïde 2022 AE1 langs de aarde, die door ESA al rap betiteld werd als de ‘meest risicovolle aardscheerder in tien jaar’. Er werd ook een zeer grote, zogenoemde ‘planet killer asteroid’ ontdekt. Deze asteroïde, de 2022 AP7, is de grootste PHA ontdekking van de afgelopen jaren. Deze bijzondere ‘PHA-km‘, staat nu in de top 5% van de grootste PHA’s ooit ondekt, en van dit soort zijn er tot nu toe 859 ontdekt. De asteroïde 2023 BU passeerde de aarde op slechts 3600 km afstand. De forse PHA’s zijn groot genoeg om soorten uit te roeien of te decimeren, o.a. door het opwerpen van stof in de bovenste atmosfeer van de aarde en het dimmen van het zonlicht. Kortom, ’the sun never rises’ voor NASA en ESA’s ‘eyes on the sky’ zoals het CNEOS, en ook ESA’s Planetary Defense Office.
Speak Your Mind