SpaceX Dragon onder het ISS Credits; SpaceX/NASA
Roald Amundsen en zijn companen gebruikten het schip de Fram om begin van de 20ste eeuw de Arctische en Antarctische gebieden te exploreren. In het kielzog hiervan bereidt SpaceX zich voor op een bijzondere ‘pool-ruimtevlucht-expeditie’. SpaceX wil, eind 2024, een private expeditie, gedoopt ‘Fram2´aan boord van hun ruimteschip, een Crew Dragon, als eerste bemande ruimtevaartmissie op pad sturen om over de polen van de aarde te vliegen. Het is een Falcon 9 die de Fram2 zal lanceren, SpaceX’ zesde commerciële astronautenmissie, en tegelijkertijd is het de eerste bemande ruimtemissie die de aarde zal verkennen vanuit een polaire baan.
De afgelopen vier jaar heeft SpaceX 13 bemande ruimtemissies gelanceerd, waarbij 50 astronauten veilig van en naar een baan om de aarde zijn gevlogen. De Dragon’s 46 missies in totaal naar een aardebaan, hebben voorraden, wetenschappelijk onderzoek en astronauten naar het ISS gebracht, terwijl ze ook de deur hebben geopend voor commerciële astronauten om de baan om de aarde te verkennen.
Astronauten gaan al meer dan 64 jaar de ruimte in, dus één extra orbitale missie is meestal niet iets om over naar huis te schrijven, echter tot nu toe bleven alle bemande orbitale missies beperkt tot trajecten die op de middelste breedtegraden bleven. Het verst naar het noorden of zuiden van een missie is de Sovjet-missie Vostok 6 in 1963 die een helling van 65° vanaf de evenaar bereikte en ook bekend stond om het brengen van de eerste vrouw, Valentina Teresjkova, in de ruimte.
Fridtjof Nansen, de Fram, in het ijs van de Zuidpool Credits; wikimedia commons
Waarom geen enkele bemande ruimtevaartmissie dit type vlucht eerder heeft gedaan, is omdat er geen reden was om ze in een polaire baan te sturen. Polaire missies zijn complexer daar ze niet kunnen vertrouwen op de rotatie van de aarde om hun snelheid te verhogen en daarom zijn deze beperkt gebleven tot militaire verkenning (zoals deze recente van SpaceX), kartering, en andere gespecialiseerde taken. Wat betreft Fram2, de reden is in principe dezelfde als die om de Mount Everest in 1953 te veroveren: niemand heeft het tot nu toe gedaan. Fram2 is vernoemd naar het beroemde schip Fram dat Fridtjof Nansen, Otto Sverdrup, Oscar Wisting en Roald Amundsen gebruikten om de Arctische en Antarctische gebieden tussen 1893 en 1912 te verkennen (de Fram voer naar de Zuidpool). Missie-commandant is Chun Wang, een ondernemer uit Malta, Jannicke Mikkelsen (Dragon-commandant), Eric Philips uit Australië, is de piloot, en de Duitse Rabea Rogge gaat aan boord als missiespecialist.
Gedurende de missie van 3 tot 5 dagen is het de bedoeling dat de bemanning de poolgebieden van de aarde observeert via de koepel van Dragon op een hoogte van 425 – 450 km, waarbij ze o.a. ongebruikelijke lichtemissies gaan bestuderen die lijken op poollichten. De bemanning zal groene fragmenten en mauve linten van continue emissies bestuderen die vergelijkbaar zijn met het fenomeen dat bekendstaat als STEVE (Strong Thermal Emission Velocity Enhancement), (zie hier over STEVE, Arie’s blog), dat is gemeten op een hoogte van ongeveer 400 – 500 km boven de atmosfeer van de aarde. De bemanning zal ook samenwerken met SpaceX om verschillende onderzoeken uit te voeren om de effecten van ruimtevluchten op het menselijk lichaam beter te begrijpen, waaronder het vastleggen van de eerste menselijke röntgenfoto’s in de ruimte.
Boeing Starliner docking manoeuvre bij het ISS, juni ’24 Credits; NASA
Crew Dragon mogelijk ingezet voor gestrande NASA-astronauten
De Crew Dragon zal mogelijk ook gebruikt worden om de twee astronauten, die al sinds juni j.l. vastzitten op het ISS – gebracht door een Boeing Starliner – terug te brengen. Er zijn problemen met de stuwraketten van Starliner. Maar recent informeerde NASA journalisten, over hoe dit alles mogelijk van invloed kan zijn op de volgende SpaceX-astronautenvlucht naar het ISS. Er wordt nog steeds aan het probleem gewerkt. De Starliner kampte in juni j.l. met het probleem dat 5 van zijn 28 reactiecontrolestuwers (RCS) haperden tijdens het koppelen aan het ISS op 6 juni. NASA heeft een oproep heeft gedaan voor extra voortstuwingsexperts in andere afdelingen, zoals het Jet Propulsion Laboratory van NASA, om te kijken of ze iets kunnen ontdekken dat Boeing/CFT-ingenieurs mogelijk hebben gemist bij uitgebreide grond- en ruimtetesten. Crew-9, de negende operationele vlucht van SpaceX naar het ISS, ontworpen voor vier astronauten, zal nu op 24 september in plaats van 18 augustus worden gelanceerd. Dat komt omdat NASA dan slechts twee astronauten op Crew-9 zal sturen en de Starliner-astronauten met de twee terugkerende bemanningsleden ergens rond februari 2025 zal meenemen.
De Crew Flight Test (CFT), die Starliner-missie, werd op 5 juni gelanceerd vanaf Cape Canaveral, Florida, met NASA-astronauten Mike Wilmore (61) en Sunita Williams (58), en zij zitten nu al weken vast in het ISS i.p.v. de geplande tien dagen. Deze astronauten vlogen op de eerste bemande demomissie van Boeing’s Starliner (CST-100). NASA blijft benadrukken dat de astronauten het ISS kunnen verlaten als er een noodgeval ontstaat, maar met welk voertuig blijft dus onzeker. “We zitten hier in een soort nieuwe situatie, omdat we meerdere opties hebben,” aldus Ken Bowersox, van NASA’s space operations mission directorate op 7 aug. j.l., en “We hoeven niet alleen een bemanning terug te brengen op Starliner, bijvoorbeeld. We kunnen ze ook terugbrengen op een ander voertuig.” Dat voertuig zou heel goed de Dragon van SpaceX kunnen zijn. Zie op de site van Space.com voor alle informatie rondom de Starliner en het gewijzigde vluchtschema. Bronnen; NASA, SpaceX, Space.com, Space New Atlas, Fram Museum Oslo
Speak Your Mind