8 oktober 2024

De Poolster blijkt een gevlekt oppervlak te hebben

Oppervlak van de Poolster, gefotografeerd met CHARA. Credit: Georgia State University / CHARA Array

De Poolster (alias Polaris alias alpha Ursae Minoris, α UMi) blijkt volgens waarnemingen gedaan met de Center for High Angular Resolution Astronomy (CHARA) Array van de Universiteit van Georgia State een gevlekt oppervlak te hebben. Niet alleen professionele sterrenkundigen houden de ster continu in de gaten, maar ook amateurs en dat komt omdat hij vlakbij de noordelijke hemelpool staat en daarmee een goed herkenbaar navigatiepunt is, een ster waarmee het geografische noorden makkelijk gevonden kan worden. De Poolster maakt deel uit van een drievoudig stersysteem – de helderste component, Polaris Aa, is een type F superreus (spectraalklasse F8Ib). Het is de dichtstbijzijnde Cepheïde met een afstand van 433 lichtjaar en een periode van ongeveer 4 dagen.

Nancy Evans (Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian) en haar team hebben de Poolster met de zes telescopen van de CHARA array bestudeerd, telescopen die staan opgesteld bij de Mount Wilson in Californië. De bedoeling was eigenlijk om er één van de twee (zwakke) begeleiders van Polaris Aa mee te bekijken, een ster die om de 30 jaar om z’n grote heldere broer draait. De zes telescopen werken volgens de interferometrie-methode en daarmee kunnen ze samen opereren als één grote telescoop met een diameter van wel 330 meter. Door daarmee de zwakke begeleider van Polaris te bekijken toen deze vlakbij de grote ster stond kon men ook meer te weten komen over Polaris Aa, die grote broer. Die blijkt vijf keer zo zwaar te zijn als de zon en wel 56 keer zo groot. Verrassend was dat men in staat was met CHARA ook foto’s te maken van het oppervlak van de ster, dat gevlekt blijkt te zijn. Het is voor het eerst dat foto’s gemaakt zijn van het oppervlak van een Cepheïde. Men denkt dat de vlekken en daarmee de ster zelf roteren met een periode van 120 dagen.

Meer informatie over Polaris is te vinden in het vakartikel van Nancy Remage Evans et al, The Orbit and Dynamical Mass of Polaris: Observations with the CHARA ArrayThe Astrophysical Journal (2024).

Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*