Het spectrum van J1007+2115. Credit: Liu et al., 2024.
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met behulp van de Webb ruimtetelescoop spectroscopische waarnemingen gedaan aan de heldere quasar J1007+2115 [1]Ook wel bekend als Pōniuāʻena. en ze ontdekten daarbij dat er vanuit de kern van de quasar een snelle uitstroom van materie is. Quasars zoals J1007+2115 zijn eigenlijk Active Galactic Nuclei (AGN), de kernen van sterrenstelsels waar zich een superzwaar zwart gat bevindt, dat door de toevoer van materie heel actief is en daardoor met zijn lichtkracht het gehele omringende sterrenstelsel overstraalt. J1007+2115 heeft een roodverschuiving z van 7,51 en daarmee is het een quasar met één van de hoogste gemeten roodverschuivingen – lees: afstanden. Zijn totale lichtsterkte gemeten over het gehele spectrum bedraagt maar liefst 204 x 10^45 erg/s en het centrale zwarte gat heeft een massa van 1,43 miljard zonsmassa’s.
Paper day: Fast Outflow in the Host Galaxy of the Luminous z = 7.5 Quasar J1007+2115 (with @NASAWebb NIRSpec IFU), led by Weizhe Liu, also @AstroJinyi @eebanado @feigewang and the EREBUS team. https://t.co/MYsrJXaIoC pic.twitter.com/DW7G9emUYo
— Xiaohui Fan (@xfan_astro) September 23, 2024
Eerdere waarnemingen lieten zien dat J1007+2115 over veel moleculair gas (22 miljard zonsmassa) en stof (0,17 miljard zonsmassa) beschikt, dé ideale grondstoffen voor stervorming. Niet voor niets is de stervorming in J1007+2115 erg hoog: naar schatting tussen 80 en 250 zonsmassa aan nieuwe sterren per jaar – ter vergelijking: in het Melkwegstelsel is dat pakweg 1 nieuwe ster per jaar. En nu dan die snelle uitstroom. Een team van sterrenkundigen onder leiding van Weizhe Liu (Steward Observatory in Tucson, Arizona) heeft met Webb’s NIRSpec gekeken naar J1007+2115 en ze zagen daarin een stroom met gas van dubbel geïoniseerd zuurstof (OIII). De emissielijn heeft een blauwverschuiving, dus hij komt naar ons toe en de lengte van de stroom is zo’n 6.500 lichtjaar. Men denkt dat het hier een snelle uitstroom van materie betreft, afkomstig van het zwarte gat in de kern van J1007+2115. De snelheid van het gas is 2.100 km/s. Men schat in dat er per jaar circa 300 zonsmassa vanuit de kern wordt uitgestoten door het centrale zwarte gat.
Meer informatie hierover is te lezen in het vakartikel van Weizhe Liu et al, Fast Outflow in the Host Galaxy of the Luminous z = 7.5 Quasar J1007+2115, arXiv (2024).
Bron: Phys.org.
Voetnoten
| ↑1 | Ook wel bekend als Pōniuāʻena. |
|---|
Speak Your Mind