8 oktober 2024

De door Webb ontdekte gelensde supernova H0pe bevestigt de Hubble spanning

in de cirkels: SN H0pe. Credit: NASA, ESA, CSA, STScI, B. Frye (University of Arizona), R. Windhorst (Arizona State University), S. Cohen (Arizona State University), J. D’Silva (University of Western Australia, Perth), A. Koekemoer (Space Telescope Science Institute), J. Summers (Arizona State University).

Vorig jaar ontdekten sterrenkundigen met behulp van de Webb ruimtetelescoop een drievoudig gelensde supernova in de cluster van sterrenstelsels G165 – lees deze Astroblog over de details daarvan. De supernova kreeg de naam SN H0pe, waarbij de naam verwijst naar H0, de constante van Hubble, de constante die uitdrukt hoe snel het heelal op dit moment uitdijt. In die blog van 20 september 2023 schreef ik: “Met behulp van SN H0pe wil men namelijk precies meten wat de waarde van H0 is. Omdat het lichtpad van de supernova drie verschillende wegen bewandeld door de stelsels van G165 heen is er sprake van tijdvertragingen (’time delays’) en komt het licht van de verschillende stadia van de supernova niet precies op hetzelfde tijdstip aan op aarde.” Welnu, we zijn een jaar later en inmiddels is die meting van H0 met behulp van SN Hope inderdaad gedaan en wel door een team van sterrenkundigen onder leiding van Brenda Frye (University of Arizona). Naast Webb gebruikten ze ook de MMT 6,.5-meter telescoop op de Mt. Hopkins en de Large Binocular Telescope (LBT op de Mt. Graham, beiden in Arizona, om de supernova en de cluster PLCK G165.7+67.0 (kortweg G165) waarin de zwaartekrachtlens verscheen te bestuderen. Wat ze met die waarnemingen deden was de verdeling van materie in G165 exact in beeld te brengen, zodat ze de lichtpaden van SN H0pe langs de cluster precies konden meten. En op die manier was de exacte afstand tot de supernova te bepalen.

De supernova bleek te zijn geëxplodeerd in een sterenstelsel dat al 3,5 miljard jaar na de oerknal bestond. Op basis van die afstand kon men berekenen dat de Hubble constante H0∼75,4 kilometer per seconde per megaparsec, plus 8,1 of min 5,5 km/s/Mpc. En dat brengt deze meting in het kamp van het lokale, huidige heelal, dat eerder met behulp van Cepheïden en type Ia supernova een zelfde waarde opleverde. Het verschilt daarentegen van de waarde van H0 gemeten in het vroege heelal, welke ongeveer op 67 km/s/Mpc uitkomt. En dat betekent dat er een verschil blijft bestaan tussen de metingen van H0 gedaan in het vroege en huidige heelal, een verschil dan niet verklaard kan worden door instrumentele fouten. Da’s de welbekende Hubble spanning, die dus in stand blijft. Wordt vervolgd.

Vakartikelen over SN H0pe:

Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*