Credit: ESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA, CEA Paris-Saclay, image processing by J.-C. Cuillandre, E. Bertin, G. Anselmi
Met ESA’s Euclid missie is men bezig om een driedimensionale kaart van het gehele heelal te maken, van zowel de gewone materie in de vorm van clusters van sterrenstelsels als de donkere kant van het heelal, van donkere energie en donkere materie. Gisteren heeft de ESA het eerste stukje van die geweldige kosmische kaart gepubliceerd, een mozaïek van maar liefst 208 gigabyte groot, die in Milaan gepresenteerd werd door Josef Aschbacher en Carole Mundell van de ESA. De mozaïek is het resultaat van 260 die met Euclid werden gedaan van 25 maart tot 8 april 2024 – Euclid werd in juli 2023 gelanceerd. In die twee weken werd 132 vierkante graad van de zuidelijke sterrenhemel tot in detail vastgelegd, da’s meer dan 500 keer de oppervlakte van de Volle Maan.
Het mozaïek nader uitgelegd. Credit: ESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA, CEA Paris-Saclay, image processing by J.-C. Cuillandre, E. Bertin, G. Anselmi; ESA/Gaia/DPAC; ESA/Planck Collaboration
Met Euclid wil men komende zes jaar de gehele sterrenhemel in kaart brengen en de nu gepubliceerde kaart vormt daar 1% van. Met de missie wil men alle sterrenstelsels tot een afstand van tien miljard lichtjaar driedimensionaal in kaart brengen, hetgeen de grootste 3D-kaart van het heelal ooit geproduceerd moet opleveren. Op die minuscule 1% die nu al in beeld is gebracht zijn al 100 miljoen (!) bronnen van straling te zien, zowel sterren in onze eigen Melkweg als sterrenstelsels daarbuiten. Met 14 miljoen sterrenstelsels daarvan kan men al een beter beeld krijgen van de donkere energie en materie in het heelal.
Een bijzonder kenmerk dat zichtbaar is in het mozaïek zijn de vage wolken tussen de sterren in ons eigen Melkwegstelsel, te zien in lichtblauw tegen de zwarte achtergrond van de ruimte. Ze zijn een mengsel van gas en stof, ook wel ‘galactische cirrus’ genoemd omdat ze op cirruswolken lijken. Euclid kan deze wolken zien met zijn supergevoelige camera voor zichtbaar licht, omdat ze optisch licht van de Melkweg reflecteren. De wolken schijnen ook in ver-infraroodlicht, zoals jaren terug gezien door ESA’s Planck-missie.
Het gisteren vrijgegeven mozaïek is een voorproefje van wat de Euclid-missie gaat opleveren. Sinds de missie in februari met haar routinematige wetenschappelijke waarnemingen begon, is 12% van het onderzoek voltooid. De publicatie van 53 vierkante graden van het onderzoek, inclusief een preview van de Euclid Deep Field-gebieden, is gepland voor maart 2025. Het eerste jaar aan kosmologische gegevens van de missie zal in 2026 aan de gemeenschap worden vrijgegeven.
Are you ready for the first 1% of #ESAEuclid's map?
This huge mosaic of 208 gigapixels contains observations taken in just two weeks of around 100 million sources: stars in the Milky Way & galaxies beyond.
Access it here https://t.co/yyclhqhsoR and let's zoom in pic.twitter.com/GDXakZaxvW
— ESA's Euclid mission (@ESA_Euclid) October 15, 2024
Bron: ESA.
