Credit: Ge et al
Sterrenkundigen hebben met de South Pole Telescope (SPT) op de Zuidpool de kosmische microgolf-achtergrondstraling (Engelse afkorting: CMB) bestudeerd, de straling die het restant is van de hete oerknal, waarmee 13,8 miljard jaar geleden het heelal ontstond. Met die telescoop van het Amundsen-Scott South Pole Station, exact op de Zuidpool gelegen, kan men de polarisatie van die CMB waarnemen en dat doen ze al enkele jaren. Lloyd Knox (UC Davis) en zijn collega’s hebben nu de gegevens geanalyseerd die met de SPT vergaard zijn in de jaren 2019-2020, toen 1.500 vierkante graad van de hemel in kaart werd gebracht. De kaart die het resultaat daarvan is met het gepolariseerde licht van de CMB zie je hierboven. De kaart hebben ze vergeleken met simulaties van het heelal gedaan in het National Energy Research Scientific Computing Center (NERSC) in Berkeley en dat leverde weer als uitkomst een waardbepaling op van H0 en S8, de parameters die de snelheid waarmee het heelal uitdijt weergeven resp. de mate van klonterigheid (Engels: clumpiness) van materie, zowel van gewone materie als donkere materie.
New SPT-3G result! From CMB polarization alone we reconstruct the CMB lensing and an unlensed E-mode power spectrum. We find H0 = 66.8 ± 0.8 km/s/Mpc, in 5.4-sig tension w/ SH0ES, and mnu <0.075eV (95% CL), w/ weak (<3-sig) preference of excess lensing. https://t.co/SPNG8tMmxx pic.twitter.com/9nFsBRJSsH
— South Pole Telescope (@SPTelescope) November 12, 2024
Voor beide parameters bestaat er al jaren een spanning tussen de gevonden waarde in het vroege heelal en het huidige, lokale heelal, de Hubble-spanning en de S8-spanning. Uitkomst van de waarnemingen en de simulaties is dat H0=66,81±0, 81 km/s/Mpc en S8=0,850±0,017. Die waarden vallen binnen het vigerende ΛCDM model van het heelal, dat uitgaat van het bestaan van donkere energie (Λ) en koude donkere materie (CDM). Ze komen overeen met de waarden zoals gemeten in het vroege heelal en ze verschillen met de waarden gevonden in het huidige heelal, dus de twee spanningen blijven bestaan.
Meer hierover vind je in het vakartikel van F. Ge et al, Cosmology From CMB Lensing and Delensed EE Power Spectra Using 2019-2020 SPT-3G Polarization Data, arXiv (2024).
Bron: Phys.org.
Speak Your Mind