14 december 2024

Nieuwe analyse van Voyager 2’s oude data geeft verrassend nieuwe blik op Uranus

Art.afb. links, toont hoe Uranus’s magnetosfeer zich gedroeg voor de flyby van NASA’s Voyager 2. Rechts, een ongewoon type ruimteweer vond plaats tijdens de 1986 flyby, wat een vertekend beeld opleverde. Credit: NASA/JPL-Caltech

Data van de ruimtesonde Voyager 2 heeft recent nieuw inzicht gegeven in het karakter van de planeet Uranus. Mogelijk, zo stelt een internationaal team van onderzoekers, is ons beeld van Uranus decennia lang onjuist geweest, en is een type ruimteweer hiervoor verantwoordelijk. Veel van wat bekend is over de ijzige planeet is afkomstig van gegevens verzameld door NASA’s Voyager 2, die in 1986 langs de ijsreus vloog. De observaties van de sonde onthulden dat de planeet een bizar scheef magnetisch veld had dat niet is uitgelijnd met de rotatie van de planeet en vol zit met buitengewoon energieke elektronen. Maar een nieuwe analyse van de gegevens van Voyager 2 onthulde de waarschijnlijke oorzaak van de vreemde metingen: een uitbarsting van zonnewind die het magnetische veld van de planeet uit vorm sloeg vlak voordat de sonde er langs vloog.

Kortom, ons begrip van Uranus is mogelijk gebaseerd op een momentopname waarin zich een anomalie voordeed, in plaats van op de typische aard van de planeet. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen op 11 november j.l. in het tijdschrift Nature Astronomy. Hoofauteur Jamie Jasinski een ruimteplasmafysicus bij NASA’s JPL, stelt “Als Voyager 2 een paar dagen eerder was aangekomen, had het een compleet andere magnetosfeer bij Uranus waargenomen.” Jasinski vervolgt Het ruimtevaartuig zag Uranus onder omstandigheden die slechts 4% van de tijd voorkomen,” zie ook deze verklaring.  Magnetische velden vormen zich rond planeten dankzij de draaiende beweging van materiaal in hun gesmolten kernen, en ze beschermen planeten tegen stralen plasma, bekend als zonnewind, die vanaf de zon worden gelanceerd. Wanneer zonnedeeltjesstraling de magnetosfeer van een planeet raakt, wordt deze gevangen door magnetische veldlijnen en wordt deze erlangs geduwd in zakken die stralingsgordels worden genoemd.

Het waren de stralingsgordels van Uranus — naast het scheve magnetische veld — die veel vragen opwierpen met de eerste metingen van Voyager 2. De magnetosfeer van de planeet zat vol met elektronenstralingsgordels die qua intensiteit alleen door Jupiter werden overtroffen. Maar de rest van het veld was verstoken van plasma, waardoor er geen duidelijke bron was die de stralingsgordels voedde. Het tekort aan plasma elders leidde wetenschappers ook tot de conclusie dat er geen waterionen werden geproduceerd door de vijf grote manen van Uranus, waarvan er vier in ijs zijn ingekapseld. Dit leidde astronomen er destijds toe te denken dat deze manen waarschijnlijk geologisch inactief waren en daarom waarschijnlijk geen verborgen oceanen hadden. Door de metingen opnieuw te analyseren in het licht van de geregistreerde uitbarsting van de zonnewind, ontdekte het team met het nieuwe onderzoek, dat vlak voor de flyby van Voyager 2, de zonnewind het typische plasma uit de magnetosfeer van Uranus dreef, het tijdelijk uit vorm sloeg en elektronen in zijn stralingsgordel injecteerde — vergelijkbaar met hoe het magnetische veld van de aarde wordt opgeladen en vervormd wanneer het wordt getroffen door intense zonnestormen. Zie hier NASA’s verklaring, met de conclusie dat de magnetosfeer die Voyager 2 heeft gemeten, slechts een momentopname was. De Voyager 2 bevindt zich momenteel op 21 miljard km vanaf de aarde. Bronnen; LiveScience, NASA
Share

Speak Your Mind

*