13 januari 2025

NASA’s ‘most wanted’; de vijf gevaarlijkste asteroïden voor de aarde

Afb. van Bennu die op 6 januari 2019 deeltjes van zijn oppervlak uitstoot. Het beeld werd gecreëerd door twee afbeeldingen te combineren die waren gemaakt door de NavCam 1 aan boord van NASA’s OSIRIS-REx Credits; NASA/UniArizona/GSFC

Zo’n 66 miljoen jaar geleden werd de aarde getroffen door een enorme asteroïde, waarbij bij de inslag de energie vrijkwam die overeenkomt met de ontploffing van zo’n 65 mt TNT, het betekende het uitsterven van de dinosauriërs, samen met ongeveer driekwart van de soorten op aarde. Wat is momenteel de potentieel gevaarlijkste asteroïde voor de aarde, hoe waarschijnlijk is een inslag en hoeveel vernietigende kracht zou een botsing met de aarde hebben? In een poging catastrofale botsingen te voorkomen, gebruikt NASA’s Center for Near Earth Object Studies (CNEOS) het Sentry-impactmonitoringsysteem, dat voortdurend langetermijnanalyses uitvoert van mogelijke toekomstige banen van potentieel gevaarlijke asteroïden. Hier zijn de vijf asteroïden die het grootste risico voor de aarde vormen;

Impressie van de inslag die zorgde voor het uitsterven van de dinosauriërs. Credit: Willgard Krause/Pixabay.

Het meest roemruchte effect van deze asteroïdeinslag, – naast het  ‘litteken’ van 180 km wat nu het Mexicaanse schiereiland Yucatán is – was de dood van de dinosauriërs, samen met ongeveer driekwart van de soorten op aarde, tijdens een gebeurtenis die het ‘Krijt-Paleogeen Massa-Extinctie’ (Eng. ‘Cretaceous-Paleogene Mass Extinction’) wordt genoemd.

1. De asteroïde 101955 Bennu (1999 RQ36)
(De asteroïde Bennu, zie afb. boven). Bennu is 0,49 km breed, en heeft een massa van 67 miljoen ton. Ontdekt in september 1999, is de rots momenteel de meest riskante m.b.t. het raken van onze aarde – maar wel op de wat langere termijn. Op 24 december 2182 is er een kans van 0,037% – of 1 op 2.700 – dat de asteroïde onze planeet zal treffen. In de tussentijd trachten wetenschappers zoveel mogelijk te weten te komen, over deze koolstofrijke asteroïde, waarvan wordt aangenomen dat hij zich tussen de 2 miljard en 700 miljoen jaar geleden heeft losgemaakt van een grotere asteroïde. Op 24 augustus 2023 heeft NASA’s OSIRIS-REx een monster van Bennu teruggestuurd naar de aarde, en het ruimtegesteente is geanalyseerd. Vroege resultaten suggereren dat Bennu de bouwstenen van het leven bevat, waaronder het aminozuur glycine, evenals veel waterhoudende mineralen. Als Bennu de aarde zou treffen, zou er een energie vrijkomen die overeenkomt met de ontploffing van 1,4 miljard ton TNT, waardoor mogelijk regionale vernietiging zou worden veroorzaakt, en in dicht bevolkte gebieden voor miljoenen doden zou kunnen zorgen.

Afb. Het baanpad van asteroïde 29075 (1950 DA), toont waar het de baan van de aarde kruist. Credits;NASA/JPL

2. De asteroïde 29075 (1950 DA)
Deze rots heeft een grootte van 1,3 km, en een massa van 78 miljoen ton. Het is het op één na meest risicovolle object m.b.t. de aarde, en een rots die na zijn eerste ontdekking in februari 1950 uit het oog werd verloren, maar 50 jaar later werd herontdekt. Er wordt aangenomen dat DA uit 1950 een asteroïde van los puin is met een hoog ijzer-nikkelgehalte. Momenteel heeft DA uit 1950 een kans van 0,0029% (of 1 op 34.500) om de aarde te treffen op 16 maart 2880. Als DA in 1950 de aarde zou treffen, zou er energie vrijkomen die overeenkomt met 75 miljard ton TNT – genoeg om een wereldwijde catastrofe te veroorzaken.

Het baanpad van asteroïde 2023 TL4, dat laat zien waar het object de baan van de aarde kruist. Credits; NASA/JPL

3. De asteroïde 2023 TL4
De grootte van TL4 is 0,33 kilometer, en zijn massa is 47 miljoen ton. De 2023 TL4 toont dat een nieuw gevonden hemellichaam onmiddellijk een van de potentieel gevaarlijkste asteroïden kan worden. Uit waarnemingen verzameld tussen 8 en 19 oktober 2023 hebben astronomen berekend dat TL4 uit 2023 een kans van 0,00055% (of 1 op 181.000) heeft om de aarde te treffen op 10 oktober 2119. Mocht een dergelijke impact zich voordoen, dan zou TL4 uit 2023 vrijkomen. de energie die overeenkomt met de ontploffing van 7,5 miljard ton TNT.

Het baanpad van asteroïde 2007 FT3, toont waar het de baan van de aarde kruist. Credits; NASA/JPL

4. De asteroïde 2007 FT3
De grootte van deze rots is 0,34 km, en zijn massa is 54 miljoen ton. De 2007 FT3 wordt gedefinieerd als een ‘verloren asteroïde’ omdat astronomen het object sinds 2007 niet meer hebben gezien. De baan van dit object is momenteel niet goed bekend, maar NASA voorspelt dat de asteroïde een kans van 0,0000096% — of 1 op 10 miljoen — heeft om onze planeet op 3 maart 2030 te raken. De asteroïde had een iets lagere kans van 0,0000087% — of 1 op 11,5 miljoen — om de aarde op 5 oktober 2024 te raken, hetgeen gelukkig niet gebeurd is. Maar mocht zo’n impact in 2030 plaatsvinden, dan zou FT3 de energie vrijgeven die gelijkstaat aan de detonatie van 2,6 miljard ton TNT — genoeg om enorme regionale schade te geven, maar niet om een ​​wereldwijde catastrofe te veroorzaken.

Het baanpad van asteroïde 1979 XB, dat laat zien waar het de baan van de aarde kruist. Credits; NASA/ JPL

5. De asteroïde 1979 XB
De rots is 0.66 km groot, heeft een massa van 390 miljoen ton, en laat zich al zo een 40 jaar niet meer zien, wat inhoudt dat er over zijn baan er weinig bekend is. CNEOS geeft de asteroïde, die voor het eerst werd waargenomen op 11 december 1979, een kans van 0,000055% — of 1 op 1,8 miljoen — om de aarde te raken op 14 december 2113. Zo’n botsing zou dezelfde energie vrijgeven als de detonatie van 30 miljard ton TNT.

ESA Herschel Space Observatory, toont Apophis, tijdens nadering van de aarde op 5 en 6 januari 2013. Credits; ESA

Een bijzondere vermelding is er nog voor ‘99942 Apophis’. Apophis heeft een grootte van 0,34 km, en een massa van 27 miljoen ton. Deze asteroïde — genaamd naar Apophis, de ‘Onschepper’, een vijand van Ra, de Egyptische zonnegod – voerde zo’n twee decennia de lijst aan van potentieel gevaarlijke asteroïden. Apophis, ontdekt in juni 2004, werd al snel geïdentificeerd als een van de gevaarlijkste asteroïden die de aarde kunnen raken. Dit veranderde in 2021, toen een radarobservatiecampagne de baan van de asteroïde beter in kaart bracht, en er gesteld werd dat Apophis, 340 m breed, de komende 100 jaar geen enkel risico vormt voor de aarde. Apophis staat nu in de lijst ‘verwijderde objecten’ van de Sentry Risk-tabel. Sterrenkijkers kunnen Apophis rustig bekijken tijdens zijn nadering in 2029, terwijl het op een afstand van 32.000 kilometer passeert — dichterbij dan sommige satellieten — met verrekijkers en telescopen, de rots zal bij zijn terugkeer in 2036 en 2068 de aarde niet bedreigen.
 
Een geluk voor ons, en met name voor onze nazaten, is dat alle ruimterotsen op deze lijst worden als ‘nul’ of ‘wit’ weergegeven op de Torino Impact Hazard-schaal. De Torino-schaal, geeft asteroïden een getal van 0 tot 10, wat zowel het risico op een inslag als de gevolgen van een dergelijke inslag aangeeft. Niveau 0, wit, geeft nul risico op een inslag aan of i.i.g. een risico dat zo laag is dat het net zo goed nul zou kunnen zijn. Dit niveau is niet alleen van toepassing op asteroïden die de aarde zullen missen, maar ook op kleine objecten uit de ruimte die in de atmosfeer zullen verbranden en dus geen bedreiging vormen. Niveaus 8 tot 10 bevinden zich daarentegen in de rode zone en vertegenwoordigen asteroïden die zeker met de aarde zullen botsen, met effecten die variëren van lokale vernietiging (niveau 8) en ongekende regionale verwoesting (niveau 9) tot wereldwijde klimaatrampen (niveau 10) die de toekomst van de beschaving zoals wij die kennen kunnen bedreigen. Op dit moment zijn er geen objecten op de Sentry Risk-tabel van boven niveau 0. Bennu en 1950 DA hebben geen Torino-classificaties omdat hun voorspelde inslagen meer dan 100 jaar in de toekomst liggen. En zoals NASA stelt; “Er is momenteel geen bekende significante dreiging van inslagen voor de komende honderd jaar of langer.” Bronnen; LiveScience, NASA, CNEOS, ESA
Share

Comments

  1. 2de zin in artikel…… 65 ton TNT?????

Speak Your Mind

*