
Een afbeelding van Mars op twee verschillende tijdstippen, voor en na een stofstorm. Credits; NASA
Het zijn monstrueuze stofstormen die Mars kunnen teisteren en soms maandenlang de planeet omhullen. Nieuw onderzoek suggereert dat deze planeetbrede stofstormen verband kunnen houden met een energie-onevenwicht dat onlangs is ontdekt op het oppervlak van Mars. Een internationaal team planetair onderzoekers, o.l.v. Liming Li, van de Universiteit van Houston, kwam achter deze ontdekking naar aanleiding van onderzoek naar de zogenoemde REB of het ‘stralingsenergiebudget’ op aarde. Het team ontdekte dat op Mars, het zuidelijk halfrond veel van de energie van de zon absorbeert tijdens de lente op de planeet, wat stofstormen aanwakkert.

Een grafiek die de REB tussen Mars en de aarde vergelijkt. Terwijl het stralingsenergiebudget van Mars een asymmetrische U-vorm heeft, lijkt dat van de aarde op een symmetrische, maar omgekeerde U. Credits; Guan e.a. 2024.
Het team ontdekte dat wanneer het op het noordelijk halfrond van Mars lente en zomer is, het gebied rond de noordelijke breedtegraden meer energie absorbeert dan het uitzendt, waardoor een ‘energie-overschot’ ontstaat dat zich concentreert op de noordpool. Het omgekeerde gebeurt rond de winter op het noordelijk halfrond — de lente/zomer op het zuidelijk halfrond — waarbij een energie-overschot ontstaat in het zuiden, hoewel dit sterker is, en het hele halfrond bedekt. De onderzoekers redeneerden dat dit extreme scenario zich voordoet omdat Mars tijdens de zuidelijke lente het dichtst bij de zon staat, wat de zonne-energie die de planeet ontvangt maximaliseert. Het energie-overschot kan ook de stofstormen veroorzaken, zo suggereert nu dit onderzoek; naarmate het zuidelijk halfrond opwarmt, doet de dunne laag van de atmosfeer van Mars die ermee in contact is dat ook, en dit creëert omstandigheden die stofdeeltjes kunnen opwaaien, waardoor de stormen ontstaan.
Het omgekeerde geldt ook; de stofstormen beïnvloeden waarschijnlijk de REB van de planeet. De Mars Global Surveyor-data bevatte metingen tijdens een stofstorm die ontstond in het zuidelijke Hellas Planitia-inslagbekken en de hele planeet in een zuidelijke lente bedekte. Analyse van deze data onthulde dat de stormen de neiging hebben om zowel de geabsorbeerde zonne-energie als de warmte die door Mars wordt afgegeven te verminderen, mogelijk vanwege de vele stofdeeltjes die in de atmosfeer zweven. Ondanks deze seizoensgebonden onevenwichtigheden is de jaarlijkse REB van Mars ongeveer in evenwicht. Maar wanneer bekeken over breedtegraden, verschilt het behoorlijk van die van de aarde. “De tekorten van de aarde zijn bij de polen; Mars heeft tekorten bij de tropen — en vice versa voor overschotten,” aldus Guan. Dit betekent dat terwijl de polen van de aarde minder energie absorberen dan ze uitstralen, de polen van Mars zich precies het tegenovergestelde gedragen. Bronnen; LiveScience, Agupub, NASA/JPL, UCAR/EDU
typo “stormstormen” ? dat moet natuurlijk stroomstoringen zijn 🙂
Ja, dat komt binnenkort aan de orde, toch?:) thx!
Het voltooid deelwoord van verklaren is verklaard en niet verklaart :p
Dank.