1 maart 2025

Het ecosysteem van het Andromedastelsel door Hubble in beeld gebracht

In de cirkels de satellietstelsels rondom M31. Credit: NASA, ESA, Alessandro Savino (UC Berkeley), Joseph DePasquale (STScI), Akira Fujii DSS2

Het bekende Andromedasterrenstelsel staat 2,5 miljoen lichtjaar van ons vandaan en daarmee is het de naaste buurman van ons eigen Melkwegstelsel. Het Andromedastelsel (ook wel M31 genoemd) wordt omgeven door zo’n drie dozijn aan dwergstelsels [1]Recent werd er een nieuw dwergstelsel bij M31 ontdekt, Pegasus VII geheten., die als satellieten om het grote stelsel bewegen en die daarmee een soort van galactisch ecosysteem vormen. In het kader van het zogeheten Hubble Treasury Program heeft men met de Hubble ruimtetelescoop gedurende maar liefst 1.000 omlopen van Hubble om de aarde dat ecosysteem bestudeerd en dat heeft veel informatie opgeleverd over hoe Andromeda en zijn satellieten de afgelopen bijna 14 miljard jaar zijn geëvolueerd.

Het Melkwegstelsel wordt ook omgeven door satellieten, maar uit het onderzoek blijkt dat er bij het Andromedastelsel toch iets anders aan de hand is. Zo blijkt de helft van de dwergstelsels bij Andromeda zich in één en hetzelfde baanvlak te bevinden en draaien ze allemaal dezelfde kant uit. Bij de Melkweg is die verdeling meer in een bolvormige halo en gaan de dwergstelsels alle kanten op. Dit wijst er op dat het Andromedastelsel een veel dynamischer geschiedenis heeft en dat het enkele miljarden jaren geleden een botsing heeft ondergaan met een ander groot sterrenstelsel. Het grootste en helderste dwergstelsel bij M31 is het compacte, ellipsoïdale M32. Het zou kunnen dat dat oorspronkelijk veel groter was en dat het een overblijfsel is van de botsing met het Andromedastelsel, ontdaan door de botsing van veel gas en sterren. In M32 en de andere dwergstelsels blijkt nog steeds stervorming gaande te zijn, terwijl de dwergstelsels van de Melkweg daarmee gestopt zijn.

Komende jaren willen ze met Hubble én met Webb verder onderzoek doen aan het ecosysteem van Andromeda, om nog meer te weten te komen over de geschiedenis en dynamica van het systeem.

Meer over het onderzoek met Hubble aan het ecosysteem van het Andromedastelsel is te lezen in het vakartikel The Hubble Space Telescope Survey of M31 Satellite Galaxies. IV. Survey Overview and Lifetime Star Formation Histories, dat verschenen is in The Astrophysical Journal.

Bron: NASA.

Voetnoten

Voetnoten
1 Recent werd er een nieuw dwergstelsel bij M31 ontdekt, Pegasus VII geheten.
Share

Speak Your Mind

*