12 maart 2025

Vier mini-aardes ontdekt bij de ster van Barnard, de dichtstbijzijnde enkelvoudige ster

Credit: International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA/R. Proctor/J. Pollard

Eerder werd gedacht dat er maar één exoplaneet draait rond de ster van Barnard, maar dat blijken er maar liefst vier te zijn, allemaal kleine planeten, mini-aardes. De ster van Barnard is na het Proxima/Alpha Centauri systeem de dichtsbijzijnde ster tot de aarde en als enkelvoudige ster (dus zonder partnerster) is het zelfs de dichtstbijzinde ster, op 5,9 lichtjaar afstand. De vier exoplaneten hebben elk een massa van 20 tot 30% van die van de aarde en ze staan dicht bij hun moederster, waar ze in slechts enkele dagen omheen draaien. Het is er dan ook erg heet, té heet om er leven mogelijk te maken. De ster is genoemd naar de astronoom Edward Emerson Barnard, die ‘m in 1916 ontdekte. Het is een dwergster van spectraaltype M, waar er héél veel van zijn in het heelal. Een team van sterrenkundigen onder leiding van Jacob Bean (Universiteit van Chicago) heeft de vier planeten ontdekt met behulp van het MAROON-X instrument, dat verbonden is aan de Gemini telescoop op Hawaï.

Kaart waarop de ster van Barnard aangegeven staat. Credit CC BY-SA 3.0.

Kleine planeten op (relatief) verre afstanden worden vaak overstraald door hun ster, dus gebruiken sterrenkundigen andere technieken om ze te detecteren. Bij MAROON-X kijken ze naar het licht van de ster, dat in een spectrum lijnen te zien geeft. omdat de planeten tijdens hun beweging om de ster periodiek iets aan de ster trekken met hun zwaartekracht wiebelt de ster iets heen en weer en dat zorgt voor een verschuiving van de spectraallijnen, welke opgemerkt kan worden. Dit wordt de radiële snelheidsmethode genoemd. Gedurende 112 nachten in een periode van drie jaar werd de ster van Barnard waargenomen en al die waarnemingen leverde de aanwijzingen op voor de aanwezigheid van de drie kleine exoplaneten vlakbij de ster. Vervolgwaarnemingen met het ESPRESSO instrument van ESO’s Very Large Telescope (VLT) in Chili leverde de vondst van een vierde kleiune planeet op. Het gaat om vier rotsachtige planeten, waarvan de gegevens hieronder te zien zijn

Credit: Wikipedia

Hieronder tenslotte nog een video over de planeten bij de ster van Barnard.

Meer over de ontdekking van de vier mini-aardes bij de ster van Barnard is te vinden in het vakartikel Four sub-Earth planets orbiting Barnard’s Star from MAROON-X and ESPRESSO.”, Basant et al, Astrophysical Journal Letters, March 11, 2025.

Bron: Univ. van Chicago.

Share

Speak Your Mind

*