Credit: K Ly
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft door waarnemingen met de Canada France Hawaii Telescope (CFHT) in de periode 2019-2023 maar liefst 128 nieuwe maantjes ontdekt die draaien om Saturnus. Door veel foto’s uit de periode 2019-2021 te combineren, de ruis te verminderen en het signaal van de maantjes te versterken kon men in eerste instantie 64 maantjes zien, die niet eerder waren waargenomen. In 2023 keek men gedurende drie maanden opnieuw met de CFHT naar Saturnus en toen werden ook de andere 64 maantjes ontdekt, in totaal dus 128 maantjes. Héél lang was er een soort van strijd gaande tussen Jupiter en Saturnus, wie de meeste manen heeft. Jupiter is blijven steken op 95 manen die ontdekt zijn, Saturnus komt met de nieuwe lichting op een totaal van 274 manen, een aantal dat Jupiter vermoedelijk niet zal overschrijden.
De 128 ontdekte maantjes zijn allemaal ‘onregelmatig’, pakweg enkele kilometers groot, die sterk elliptische banen hebben met een grote inclinatie (d.w.z. sterk afwijkend van het equatoriale vlak van Saturnus). Het gaat vermoedelijk om ingevangen objecten, die ooit tot grotere manen hebben behoord en die door botsingen uit elkaar gespat zijn in losse fragmenten. Die botsingen kunnen met andere manen van Saturnus geweest zijn of met passerende kometen. In de illustratie bovenaan zie je de banen van de 128 maantjes, in blauw de maantjes met een prograde baan (draaiend in dezelfde richting als Saturnus draait) en in rood met een retrograde baan (de andere kant op draaiend).
Saturnus, zijn ringen en een deel van zijn manen. Credit: NASA/JPL
Het is al lang bekend dat Saturnus veel meer kleine manen heeft dan grote manen. Men denkt dat al die kleine manen het gevolg zijn van een botsing die ergens afgelopen 100 miljoen jaar moet hebben plaatsgevonden. Het feit dat veel van de nieuw gevonden manen retrograde banen hebben geeft al aan dat het om ingevangen objecten gaat. Ze behoren tot de zogeheten Mundilfari subgroep van maantjes, die allemaal retrograde banen hebben. Het gebied waar deze maantjes draaien is vermoedelijk de plek geweest waar de botsing moet hebben plaatsgevonden.
Meer informatie over de nieuw ontdekte maantjes bij Saturnus vind je in het vakartikel van Edward Ashton et al, Retrograde predominance of small saturnian moons reiterates a recent retrograde collisional disruption, arXiv (2025).
Bron: Phys.org.
Speak Your Mind