Credit: ACT Collaboration; ESA/Planck Collaboration.
Sterrenkundigen hebben met de Atacama Cosmology Telescope (ACT) in Chili een nieuwe ‘babyfoto’ gemaakt van het heelal, een foto van de kosmische microgolf-achtergrondstraling van 379.000 jaar na de oerknal. Het licht van die achtergrond heeft er meer dan 13 miljard jaar over gedaan om ons te bereiken en met de gevoelige ACT zijn niet alleen de zeer geringe temperatuursverschillen in de straling gemeten (met de blauwe gebieden die iets kouder zijn en de oranje-rode gebieden die iets warmer zijn dan gemiddeld – 2,7K) maar is ook de polarisatie in kaart gebracht, weergegeven met de streepjes op de foto hierboven.
De ACT telescoop. Credit: Mark Devlin.
De resultaten van het vijf jaar durende onderzoek aan de CMB (zoals de afkorting van de achtergrondstraling in hetEngels luidt) is dat het heelal met een onzekerheid van 0,1% 13,8 miljard jaar oud is en dat de Hubble constante H0, waarmee de snelheid van het uitdijende heelal wordt weergegeven, 68,22 ± 0,36 km/s/Mpc. bedraagt. Met die laatste waarde sluit ACT aan bij de eerdere metingen gedaan aan de CMB door de Planck satelliet en wijkt het af van de waarden die gemeten zijn in het lokale heelal met behulp van Cepheïden en type Ia supernovae, die meer rond de 73 á 74 km/s/Mpc liggen. Dat betekent dus dat de Hubble spanning blijft bestaan, whats new!
De nieuwe ‘babyfoto’ van het heelal met een uitvergroting ervan. Rechts in beeld zie je de band van de Melkweg lopen. Credit: ACT Collaboration; ESA/Planck Collaboration
Voor wie het allemaal nog een rustig na wil lezen, hier zijn de vakartikelen:
Bron: Universiteit van Columbia.
Als we de uitkomsten van “DES én DESI zeggen ’t allebei: het lijkt erop dat donkere energie kan veranderen met de tijd” ermee combineren dat zijn hiermee ook de verschillen tussen het “oude” en “nieuwe” heelal m.b.t. de H0 opgelost, toch? Nu nog ff uitzoeken wat de oorzaak van die tijdsafhankelijke DE verandering is. Dat heeft vast weer te maken met de mate van expansie zou je zeggen. Het doet me denken aan de gasconstante 🙂 …..