De gegevens van 41 miljoen sterrenstelsels brengen het kosmologisch standaardmodel toch niet aan het wankelen. Tot die, voor henzelf verrassende conclusie, komt een internationaal team van onderzoekers met daarbij Koen Kuijken (Universiteit Leiden). De sterrenkundigen publiceren hun bevindingen deze week op een congres en in vijf artikelen in het tijdschrift Astronomy & Astrophysics. In 2020, op basis van voorlopige data, dachten de onderzoekers nog dat het heelal tien procent gelijkmatiger was dan voorspeld.
De Kilo-Degree Survey observeerde acht jaar in detail drie gebieden aan de zuidelijke hemel. De onderzoekers gebruikten de gegevens vervolgens om de verdeling van materie te schatten. Gebieden met een bijzonder hoge dichtheid aan materie zijn rood gemarkeerd, gebieden met een bijzonder lage dichtheid blauw. In het midden is een deel van de kaart uitgelicht en vergeleken met de grootte van de volle maan. (c) R. Reischke, K.Kuijken, B.Giblin en het KiDS-team
De Kilo-Degree Survey (KiDS) verzamelde acht jaar lang gegevens van de zuidelijke hemel met behulp van de Europese VLT Survey Telescoop in Chili. Onlangs werd de volledige dataset, de KiDS-Legacy, gepubliceerd en nu komen de onderzoekers met hun definitieve bevindingen. “De resultaten zijn onverwacht,” zegt projectleider van KiDS Koen Kuijken (Universiteit Leiden). “Waar we tot nu toe steeds een ’tension’, een spanning, vonden met het standaardmodel van de kosmologie past alles nu ineens precies.”
De OmegaCAM vormt het hart van de VLT Survey Telescoop waarmee de waarnemingen zijn gedaan. Deze groothoekcamera van 770 kilo heeft 32 ccd-detectors die bij elkaar foto’s maken van 268 megapixels. De camera is mede onder Nederlandse leiding ontwikkeld. (c) ESO/INAF-VST/OmegaCAM/O. Iwert
Kuijken duidt onder andere op een eerdere KiDS-analyse uit 2020 die het standaardmodel deels in twijfel trok. “Dat het resultaat nu zo sterk afwijkt van onze eerdere analyses kwam als een verrassing, maar is met terugwerkende kracht wel te verklaren.” zegt Angus Wright van de Ruhr Universiteit Bochum (Duitsland). Hij is eerste auteur van drie van de vijf publicaties die binnenkort verschijnen.
De onderzoekers analyseerden de volledige KiDS-dataset met verbeterde methoden, nieuwe computersimulaties en betere kalibratiegegevens. En nu komen de resultaten overeen met het zogeheten Lambda-cold-dark-matter-model.
Vakartikelen
- Angus Wright et al.: The Fifth Data Release of the Kilo Degree Survey: Multi-Epoch Optical/NIR Imaging Covering Wide and Legacy-Calibration Fields, in: Astronomy & Astrophysics, 2024, DOI: 10.1051/0004-6361/202346730, paper download on arXiv
- Robert Reischke et al.: KiDS-Legacy: Covariance Validation and the Unified OneCovariance Framework for Projected Large-Scale Structure Observables, paper download on arXiv
- Benjamin Stölzner et al.: KiDS-Legacy: Consistency of Cosmic Shear Measurements and Joint Cosmological Constraints with External Probes, paper download on arXiv
- Angus Wright et al.: KiDS-Legacy: Redshift Distributions and Their Calibration, paper download on arXiv
- Angus Wright et al.: KiDS-Legacy: Cosmological Constraints from Cosmic Shear with the Complete Kilo-Degree Survey, paper download on arXiv
Bron: Astronomie.nl.
Speak Your Mind