Impressie van het systeem van T Corona Borealis. Credit: International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA/M. Garlick, M. Zamani
Van de ster T Corona Borealis was vorig jaar de verwachting dat ‘ie ergens in de loop van 2024 als nova zou exploderen en dan met het blote oog een tijd zichtbaar zou zijn – zie deze en deze Astroblogs daarover. Maar er gebeurde niets, T CrB, zoals de ster afgekort heet, bleef van magnitude +10, onzichtbaar voor het blote oog, de voorspelde uitbarsting van licht bleef uit [1]Ik deed op 3 september 204 vanuit Frankrijk nog een poging ‘m te zien.. Maar enkele sterrenkundigen hebben onderzoek gedaan en nieuwe voorspellingen gemaakt en eentje van hen zegt dat T CrB mogelijk vandaag – 27 maart 2025 – of op 10 november 2025 een nova wordt.
In de rode cirkel de lokatie van T CrB. Credit: PopePompus/Wikipedia
T CrB staat op 3.000 lichtjaar afstand van ons, een stersysteem van een kleine compacte witte dwerg en vlak daarbij een grote rode reus, in het noordelijke sterrenbeeld Noorderkroon (Corona Borealis). Normaal gesproken is de schijnbare helderheid van het tweetal magnitude +10, d.w.z. alleen zichtbaar in een telescoop. Maar in 1946 gebeurde er iets met de witte dwerg, T CrB explodeerde als nova en was gedurende korte tijd opeens +2m, in helderheid vergelijkbaar met de Poolster en daarme gemakkelijk zichtbaar voor het blote oog. Sterenkundigen weten dat T CrB een recurrente nova is, een nova die zich herhaalt. In 1866 was er ook een uitbarsting van T CrB en daarvoor rond kerst 1787 [2]Mogelijk is ‘ie zelfs nog langer geleden waargenomen en wel in 1217.. Dat betekent dus dat hij eens per 78-80 jaar een uitbarsting meemaakt, hetgeen gebeurt als er vanaf de rode reus materie naar de witte dwerg stroomt en die materie zich ophoopt tot er een kritische massa wordt bereikt en er een thermonucleaire explosie plaatsvindt. De witte dwerg trekt als een vampier massa van de rode reus aan en daarom wordt het ook wel een vampiersysteem genoemd.
Dé grote vraag is nu wanneer de kritische massa bereikt wordt en de witte dwerg kaboem zegt. Jean Schneider van het Parijse Observatorium heeft onderzoek gedaan naar het systeem – hier zijn artikel daarover – en hij denkt dat de nova op 27 maart óf op 10 november zal verschijnen. Hij baseert zich daarbij op de baan van de twee componenten van het systeem, die in 227,5687 dagen om elkaar heen draaien. Hij vermoed dat er nog een derde ster in het systeem is, die zich tot nu toe verborgen houdt en die eens per 78-80 jaar in de buurt van de witte dwerg komt. Dán kan de witte dwerg zowel van de rode reus als van de andere ster materie afsnoepen en wordt de kritische massa bereikt. En dat zou dan mogelijk vandaag kunnen gebeuren. Andere sterrenkundigen zijn daar kritisch over, dus het blijft afwachten of het echt gaat gebeuren. Zo heeft ook Léa Planquart van de Vrije Universiteit van Brussel onderzoek gedaan naar T CrB (zie hier haar artikel) en zij denkt op basis van waarnemingen met de HERMES spectrograaf verbonden aan de 1,2-meter Mercator telescoop op La Palma niet dat er een derde ster in het systeem is. Een voorspelling voor wanneer het gaat gebeuren geeft zij niet. Bron: Space.com.
Voetnoten
| ↑1 | Ik deed op 3 september 204 vanuit Frankrijk nog een poging ‘m te zien. |
|---|---|
| ↑2 | Mogelijk is ‘ie zelfs nog langer geleden waargenomen en wel in 1217. |
Speak Your Mind