Hemelse kikkervisjes in IC410

Nee mensen, deze keer vraag ik geen aandacht voor een fraai verrekijkerobject. Vandaag gaat de aandacht juist uit naar een bijzonder zwakke emissienevel: IC410 in het sterrenbeeld Voerman (Auriga).
Zelfs in een flinke telescoop is deze nevel (zonder speciale filters) niet of nauwelijks waarneembaar. Maar hij is wél mooi te fotograferen! Deze opname heb ik (voornamelijk) vanuit onze achtertuin in Valthe gemaakt. Het vergt wel specialistische apparatuur en enig geduld.

Over de jaren heen is deze nevel al vaker voorbijgekomen in AstroBlogs. Want al is het een zwakke nevel, hij is wel erg interessant en fraai! IC410 bevat sliertvormige objecten die op kikkervisjes lijken. Vandaar dat de nevel ook bekend staat als de kikkervisnevel (Engels: Tadpole nebula). Ik zie er ook een soort kosmische bevruchting in, jij ook?

IC410 ligt ongeveer 12.000 lichtjaar ver weg en heeft een diameter van meer dan 100 lichtjaar. De nevelstructuren zijn ‘gebeeldhouwd’ door sterrenwinden en de intense straling van de heldere leden van sterrenhoop NGC1893, die in de nevel ligt ingebed. Gebieden met een hogere gasdichtheid bieden nog weerstand aan deze erosieve krachten en resulteren in de donkere kikkervis-structuren, met de staarten die vanuit het centrum van de sterrenhoop naar buiten gericht zijn. Waarschijnlijk vormen zich nog nieuwe sterren binnen in de donkere slierten.

De foto is uit een soort luiheid ontstaan, want bij meerdere gelegenheden waarbij het helder was heb ik gewoon geen nieuw object uitgezocht. Zo gebeurde het dat ik over meerdere nachten ‘subs’ heb verzameld met een totale belichting van ruim 14,5 uur. Daarbij kreeg ik wel de straf dat ik flink aan de bak moest met een complex nabewerkingsproces. Enkele belichtingen gingen terug naar 2024, ook zelfs nog een paar uit de Dordogne in Frankrijk.
De technische gegevens zullen niet interessant zijn voor iedereen en staan onderaan deze blog. Wat ik er uit wil lichten zijn de kleuren. De belichting is gedaan met drie smalbandfilters. Het beetje licht dat zo’n filter doorlaat heeft een relatie met een bepaalde gassoort dat in de nevel voorkomt en op een specifieke golflengte licht uitstraalt. De belichtingen door de afzonderlijke filters heb ik toegewezen aan (computer)kleuren, zoals astronomen meestal met de Hubble ruimtetelescoop ook doen: waterstof aan groen, zuurstof aan blauw, zwavel aan rood. De kleuren zijn dus niet reëel. Bovendien heb ik zitten ‘spelen’ met de precieze kleurbalans, verzadiging en contrast totdat ik het er mooi uit vond zien. Het resultaat is kunst, met als basis het echte licht van de nevel.

Peter Pulles-Vrijlandt heeft een mooie 3D animatie gemaakt die hier via YouTube is te bekijken. Bedankt Peter!

Technische gegevens opname:

Object: IC410
Telescoop: 10inch Newton (Orion Optics CT) (werkt op F/4,8 in combinatie met de coma corrector)
Coma Corrector HR Explore Scientific
Camera: Atik383L CCD mono gekoeld tot -20C
Filters: Astrodon 5 nm smalbandfilters HA, OIII, SII
Starlight Xpress USB Filterwiel
ZWO ASI220MM Mini guide camera
Starlight Xpress Slimline Off-Axis Guider
Montering: Sky-Watcher EQ8-R PRO SynScan
Capturing/guiding software: APT 4.x, PHD2
Belichting: Ha:22x300s 25x600s OIII:24x600s op bin2 SII:26x600s op bin2
Totaal 14,5 uur verdeeld over meerdere nachten najaar 2024 en winter/voorjaar 2025. Locaties Valthe (90%) en Dordogne.

Nabewerking:
Calibratie (flats, darks en bias), registratie, integratie, stretchen, verscherpen, ruisonderdrukking, kleuren combineren: PixInsigh 1.8
Curves, kleurbalans, verscherpen, finishing touch: Adobe Photoshop CS2

FacebookTwitterMastodonTumblr