Het stelsel FCC 224 in meerdere beeldbewerkingen. Credit: The Astrophysical Journal (2025). DOI: 10.3847/1538-4357/adae11
Sterrenkundigen hebben met het W. M. Keck Observatorium op de berg Maunakea op Hawaï een dwergsterrenstelsel ontdekt dat helemaal geen donkere materie lijkt te bevatten. Het ultradiffuse stelsel heet FCC 224 en het ligt aan de rand van het Fornax cluster van sterrenstelsels, dat zo’n 60 tot 65 miljoen lichtjaar van ons vandaan ligt. Dit is de tweede keer dat men een dwergstelsel vindt zonder donkere materie, de eerste keer was bij de dwergstelsels van de NGC 1052 groep. De sterrenkundigen keken met de Keck Cosmic Web Imager (KCWI) naar de bolvormige sterrenhopen in en rond FCC 224 en die gaven met hun verdeling ( ‘dispersie’) en beweging overtuigend bewijs dat er donkere materie ontbreekt in het stelsel. En dat is vreemd, want alle modellen van vorming en evolutie van sterrenstelsels gaan er van uit dat donkere materie en gewone materie hand in hand gaan. Er moet dus iets gebeurd zijn waardoor de donkere materie hier is verdwenen. Wellicht is er in het verleden een heftige botdsing geweest, waardoor donkere en gewone materie gescheiden werden, iets dat ze het “bullet-dwarf model” noemen, genoemd naar de beroemde Bulletcluster waar dit in het groot ook is gebeurd. Dat ze nu los van de NGC 1052 groep weer een dwergstelsel zonder donkere materie hebben gevonden lijkt erop te wijzen dat dit vaker voorkomt.
Meet FCC 224: a dwarf galaxy lacking dark matter, challenging conventional galaxy formation models. Could it be that #galaxies have more variety in how they form and evolve than previously thought? https://t.co/4CWsTYvph7
:@NASAHubble#astronomy #maunakeaobservatory #hawaii pic.twitter.com/TYzDZ7651C— W. M. Keck Observatory (@keckobservatory) April 14, 2025
Dwergstelsels zonder donkere materie zijn ovetigens geen feit dat in het voordeel spreekt van de theorieën die veronderstellen dat donkere materie helemaal niet bestaat. Want in die theorieën is de zwaartekrachtswet van Newton iets anders en dat zorgt er dan voor dat de zwaartekracht op de afstanden waar de getijdewerking heel erg laag is anders werkt dan volgens Newton en dát leidt dan tot andere snelheden, zoals te meten aan de galactische rotatiecurves. Maar dat zou dan ook gewoon bij NGC 1052 en FCC 224 moeten gebeuren en dat is kennelijk niet het geval.
Meer informatie over het dwergstelsel FCC 224 is te vinden in deze twee vakartikelen:
- Yimeng Tang et al, An Unexplained Origin for the Unusual Globular Cluster System in the Ultradiffuse Galaxy FCC 224, The Astrophysical Journal (2025). DOI: 10.3847/1538-4357/adae11
- Maria Luisa Buzzo et al, A new class of dark matter-free dwarf galaxies?, Astronomy & Astrophysics (2025). DOI: 10.1051/0004-6361/202453522
Bron: Phys.org.
Speak Your Mind