12 mei 2025

‘Sterkste tekenen tot nu toe’ van mogelijk buitenaards leven ontdekt op exoplaneet K2-18b

Credits: Universiteit van Cambridge

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Universiteit  van Cambridge heeft met behulp van de Webb ruimtetelescoop in de atmosfeer van de exoplaneet K2-18b aanwijzigingen gevonden dat zich daar dimethyl sulfide (DMS) en/of dimethyl disulfide (DMDS) bevinden, dat zijn twee heel sterke ‘biosignaturen’, aanwijzingen dat zich daar microbacterieel leven bevindt. Op aarde worden deze twee alleen door microbacterieel leven geproduceerd, met name door phytoplankton en algen in de zee. Misschien is er een ander proces verantwoordelijk voor de productie van de uit koolstof bestaande gassen DMS en DMDS in de atmosfeer van K2-18b, maar dat is dan niet eerder bekend welk proces dat is. De statistische betrouwbaarheid van de metingen in 3σ (sigma), dat wil zeggen dat de kans 0,3% is dat het ruis is en niet de veronderstelde gassen. K2-18b is een ‘Hyceaanse’ exoplaneet, een planeet met een waterstofrijke atmosfeer en een oppervlak dat bedekt is met water, die eens per 33 dagen om de centrale ster draait. Hij bevindt zich op 124 lichtjaar afstand van onze planeet in het sterrenbeeld Leeuw, is 2,6 maal zo groot is en heeft 8,6 keer de massa van de aarde. Met z’n massa en afmeting wordt K2-18 b ook wel een sub-Neptunus genoemd, eentje tussen superaardes en Neptunusen in. Of er DMS in de atmosfeer van K2-18b zit was een jaar geleden ook al eens voorbij gekomen, maar toen leek het toch loos alarm te zijn. Hieronder zie je ht gemeten signaal, een spectrum gemaakt met het MIRI instrument van Webb.

Credits: Universiteit van Cambridge

De twee gassen werden gemeten toen K2-18b gezien vanaf de aarde voor zijn ster langstrok en hij het licht van de ster even verduisterde. Sterrenkundigen kunnen via technieken het sterlicht wegfilteren en dan hou je het licht over afkomstig van de atmosfeer van de planeet. Dat is gedaan met verschillende instrumenten van Webb, te weten NIRISS (Near-Infrared Imager and Slitless Spectrograph) en NIRSpec (Near-Infrared Spectrograph), die beiden kijken in het nabije infrarood (0,8-5 micrometer) en met MIRI (Mid-Infrared Instrument), dat kijkt in het midden-infrarood (6-12 micrometer). K2-18b ligt in de zogeheten ‘bewoonbare zone’ rondom de rode dwergster K2 18, wat betekent dat er vloeibaar water mogelijk is vanwege de gematigde temperatuur.

Kaartje van leeuw met in de rode cirkel de lokatie van K2-18b. Credits: Torsten Bronger CC BY-SA 3.0

De onderzoekers, die onder leiding stonden van Nikku Madhusudhan, zijn nog wel voorzichtig. Ze kunnen pas spreken van een echt bewijs voor de aanwezigheid van deze twee gassen als er sprake is van 5σ, d.w.z. als de kans 0,00006% is dat de meting ruis is en geen echt signaal. Maar ze willen wel verder onderzoek doen hieraan. Het team denkt in ieder geval dat K2-18b mogelijk vol zit met microbieel leven.

Meer hierover is te lezen in het vakartikel van Nikku Madhusudhan, Savvas Constantinou, Måns Holmberg, Subhajit Sarkar, Anjali A. A. Piette, Julianne I. Moses. New Constraints on DMS and DMDS in the Atmosphere of K2-18 b from JWST MIRI. The Astrophysical Journal Letters (accepted), submitted to arXiv, 2025.

Bron: Universiteit van Cambridge.

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Verbaast mijn niets. Het zou pas echt verbazingwekkend zijn als de hele kosmos morsdood is, behalve onze planeet. Kwestie van tijd totdat we definitief bewijs vinden.

    groet,
    Gert (Enceladus)

  2. Enceladus zegt

    Kritische reactie van Inge Loes ten Kate: https://nos.nl/artikel/2563961-experts-voorzichtig-over-teken-van-leven-op-exoplaneet-geen-smoking-gun

    groet,
    Gert (Enceladus)

  3. Paul Bakker zegt

    ‘Ik weet niet of ik moet lachen, of dat ik moet huilen’, zegt exoplaneetonderzoeker Ignas Snellen van de Universiteit Leiden. ‘Dit gaat heel ver over mijn persoonlijke grens heen van wat ik nog verantwoorde wetenschapscommunicatie vind.’

    Volgens Snellen kunnen de onderzoekers hun claim niet hard maken. ‘Ze zien een bobbel in een signaal, dat is het. Ze weten niet of het dimethylsulfide is, het kan gerust iets anders zijn. En omdat dimethylsulfide op aarde gemaakt wordt door leven zeggen ze: een plus een is twee. Dat is onverantwoordelijke onzin.’

    bron: https://www.volkskrant.nl/wetenschap/wetenschappers-vinden-sterkste-bewijs-van-buitenaards-leven-op-k2-18b~b3d73bbf/

  4. Paul Bakker zegt

    Overigens, als ik in de figuur naar de datapunten kijk en vergelijk met het model, dan zie ik die DMS en SMDS signaturen helemaal niet. Daarmee snap ik de reactie van Ignas Snellen wel.

  5. Monique zegt

    Tegenwoordig niet alles geloven wat er gezegd wordt. 🙂

Speak Your Mind

*