Impressie van Cepheus A HW2. Credit: NSF/AUI/NSF NRAO/B. Saxton
Dát zware sterren in korte tijd tijdens hun ontstaan zwaar kunnen worden is al langer bekend, alleen is niet bekend hóe ze dat precies doen, hoe ze in korte tijd zo zwaar kunnen worden. Recente waarnemingen gedaan met de Very Large Array (VLA) radiotelelescoop van het National Radio Astronomy Observatory in de VS hebben meer aanwijzingen opgeleverd hoe dat kan. Met de VLA hebben ze de ster HW2 in Cepheus 2 bestudeerd, een stersysteem dat 2.300 lichtjaar van ons vandaan staat en waar heel veel zware sterren worden geboren. Cepheus 2 is de op twee na meest dichtbije plek waar sterren ontstaan en daarom ideaal om waar te nemen. Met de VLA keken ze specifiek naar ammonia (HN₃), een molecuul dat veel voorkomt in interstellaire gaswolken en dat op aarde industrieel wordt gebruikt. In de sterrenkunde is ammonia een perfecte traceerder van de dynamica van gas rondom sterren.
Waarnemingen aan de snelheid van HN₃ rondom HW2. Crediti: A. Sanna et al.
Met de VLA kon men zien dat er rondom HW2 een ring van ammonia zit met een straal van 200 tot 700 AE (astronomische eenheid, de afstand tussen aarde en zon, 149 miljoen km). Die ring maakt deel uit van een accretieschijf rondom HW2 en het is vanuit die schijf dat er materie toestroomt naar de jonge ster. Uit de waarnemingen blijkt dat er vanuit de schijf per jaar zo’n 2/1000 zonsmassa naar de ster toevalt. Dat is de hoogste snelheid van materietoevoer die ooit is waargenomen. En HW2 is nu al 16 zonsmassa zwaar, dus kennelijk kan zo’n materietoevoer zo hoog zijn bij zulke zware sterren. Het ammonia in de ring blijkt zowel een roterende beweging te maken rondom HW2 áls een invallende beweging, metg een snelheid die overeenkomt met een vrije val. Aan één kant van de ring zijn er ook aanwijzingen gevonden voor ‘streamers’, voor gas dat van buiten de ring/schijf naar de ster toe valt.
Meer informatie over de ster Cepheid A HW2 is te vinden in het vakartikel van A. Sanna et al, Gas infall via accretion disk feeding Cepheus A HW2, Astronomy & Astrophysics (2025).
Bron: Phys.org.
Speak Your Mind