10 juli 2025

Maanmijnmachine: Interlune onthult prototype van helium-3-graafmachine

Maan Credits; Hubble/NASA/ESA

De maan bevat grondstoffen zoals zeldzame aardmetalen, waterijs en helium-3, en toekomstige maanmijnbouw wint aan momentum. Momenteel leggen veel industrieën, maar ook ruimtevaart-c.q. onderzoeksorganisaties, als NASA, en DARPA, grote interesse aan de dag voor de bodemschatten van de maan, en ontwikkelen ze plannen, of bouwen ze machines voor maanmijnbouwactiviteiten. Als reden is er onder meer de enorme opmars van Artificiële Intelligentie – van Grok tot ChatGPt, need I say more – maar ook de productie van smartphones en tablets, die energie slurpen.

Wereldwijd worden er grote projecten ontwikkeld om aan deze energievraag te kunnen voldoen. In de VS investeert o.a. Google in de bouw van compacte nucleaire reactoren, NASA i.s.m. Intuitive Machines lanceerde de IM-2 missie dit voorjaar, t.b.v. de Artemis missies, en recent presenteerde Interlune (Seattle) een graafmachine. In China is men bezig met de bouw van een fusiereactor EAST. Helium-3 is voor het fusie-proces, een belangrijke brandstofbron, en helium-3 is al jaren een hot topic als potentiële baanbrekende brandstofbron die in de toekomst in diverse industrieën kan worden gebruikt. Business Insider, is optimistisch, ‘Maanmijnbouw zou een miljardenindustrie kunnen worden’, en zo is er een nieuw type ‘goudkoorts’ geboren, maar wel een die buiten de aarde plaatsvindt.

Helium-3, Interlune/Vermeer, Intuitive Machines
Op de maan is, zo stellen wetenschappers, helium-3 in overvloed aanwezig, op aarde veel minder. De VS, Japan (iSpace) en China volgen nauwgezet de ontwikkeling van hun maanrobots op de maan, met name ook op het gebied van boren in de maangrond.
Nu heeft recent een Amerikaans bedrijf een voorstel voor een mijnbouwmachine gepresenteerd, genaamd Interlune. iI.s.m. het landbouwmachinebedrijf Vermeer) Rob Meyerson, CEO van Interlune, is voorzichtig optimistisch “De snelle opgraving die nodig is om grote hoeveelheden helium-3 van de maan te oogsten, is nog nooit eerder uitgevoerd, laat staan ​​met hoge efficiëntie.”, zie ook deze verklaring van Interlune. De graafmachine zal helium-3 op de maan ‘oogsten’, als alles volgens plan verloopt. De machine is ontworpen om zo’n 100 ton maanstof, oftewel regoliet, per uur te vermalen om helium-3 te winnen, maar een van de problemen is het maanstof.
 
Wanneer materiaal van de maan wordt gewonnen, wordt stof verspreid. Zonder een atmosfeer die dit vertraagt, kan dit maanstof zich over enorme afstanden verspreiden. Dit materiaal is ‘verweerd’ door de ruimte en doffer dan het meer reflecterende materiaal eronder. Zelfs kleinschalige operaties kunnen genoeg stof verstoren om na verloop van tijd zichtbare veranderingen te veroorzaken. Het beheer van maanstof zal een cruciale factor zijn bij het garanderen van duurzame en minimaal verstorende mijnbouwpraktijken.

Maanbasis, art.afb. t.b.v. heliujm-3 mijnbouw. Credits; ESA/NASAHelium-3 — en de transport ervan van de maan naar de aarde — is al jaren een hot topic als potentiële baanbrekende brandstofbron die in de toekomst in diverse industrieën gebruikt zou kunnen worden.

De bouw van het prototype Interlune leidde tot een unieke samenwerking tussen Interlune en Vermeer, een 70 jaar oude fabrikant van landbouw- en industriële apparatuur. Gary Lai, mede-oprichter  van Interlune stelt We zijn zeer tevreden met de resultaten van het testprogramma tot nu toe en kijken uit naar de volgende ontwikkelingsfase.” Interlune stelt verder in de verklaring ‘dat opgraving de eerste stap is in een gepland vierstappensysteem om natuurlijke grondstoffen uit de ruimte te winnen: opgraven, sorteren, extraheren en scheiden’. De startup ging verder met de bouw van het prototype op ware grootte na het succesvol testen van een kleinere versie van de machine vorig jaar.

Er zijn aldus Amerikaanse, Chinese en Japanse inspanningen gaande die zich richtten op de winning van het helium-3, en zij schatten dat mijnbouw hiervan tegen het eind van dit decennium gerealiseerd kan worden. Dit brengt de discussie rond commerciële activiteiten op de maan op gang, en het lijkt op de aanvang van een soort ‘maangoudkoorts’, met diverse gevolgen. Een nieuwe space-race, waarbij particuliere bedrijven met elkaar concurreren om uit te vinden hoe ze de grondstoffen van de maan kunnen ontginnen en deze mogelijk in een kosmische toeleveringsketen kunnen terugverkopen aan overheden. Verder betekent de rijkdom aan zeldzame aardmetalen op de maan, ook dat maanmijnbouw de druk op de slinkende reserves van de aarde zou kunnen verlichten, mogelijk een gunstig gevolg van de mijnbouw..

Artistieke impressie maanbasis Credits; NASA

Vooralsnog kan vanwege het Ruimteverdrag uit 1967 (UNOOSA) geen enkele natie de maan claimen) of enig ander hemellichaam, ‘bezitten’. Het Maanverdrag uit 1979 claimt de maan en haar natuurlijke hulpbronnen als “gemeenschappelijk erfgoed van de mensheid’. Dit wordt vaak geïnterpreteerd als een expliciet verbod op commerciële maanmijnbouw. Maar het Artemis-akkoord uit 2020 staat mijnbouw toe.De discussie rond commerciële activiteiten en de gevolgen hiervan neemt toe. Er komt meer discussie rond regelvorming m.b.t. maanmijnbouw om de maan, en haar landschap te beschermen. Het Maanverdrag uit 1979 (Res.34/68) claimt de maan en haar natuurlijke hulpbronnen als ‘gemeenschappelijk erfgoed van de mensheid’. Dit wordt vaak geïnterpreteerd als een expliciet verbod op commerciële maanmijnbouw. De Artemis-akkoorden uit 2020 staan ​​echter mijnbouw toe, terwijl ze de afwijzing van elke claim op eigendom van de maan zelf door het Ruimteverdrag in 1967 bevestigen. Echter, de crux zit hem in het Ruimteverdrag uit 1967, die stelt dat de ‘verkenning van de ruimte iedereen op aarde ten goede moet komen, niet alleen de rijkere landen en bedrijven die er kunnen komen’. Als het gaat om grondstoffenwinning, beweren sommigen dat dit betekent dat alle landen moeten delen in de buit van toekomstige maanmijnbouwactiviteiten. Het is voor ‘ieders gewin’ dus gunstig..

Geschat wordt dat de maan onontgonnen grondstoffen ter waarde van honderden miljarden dollars bevat, maar de meest lucratieve is helium-3, een niet-radioactieve isotoop die potentieel kan worden gebruikt voor kernsplijting. Helium-3 werd in 2024 verhandeld voor ongeveer $ 2.500 per liter, aldus Business Insider. Astronomen echter vrezen dat door dit alles observaties van het heelal lastiger kunnen worden. De maan heeft wetenschappelijk belangrijke locaties die ook rijk zouden kunnen zijn aan maangrondstoffen, wat een potentiële botsing tussen winstgevende ondernemingen en wetenschappelijk onderzoek zou kunnen veroorzaken. Deze gebieden omvatten de achterkant van de maan, een radiostille omgeving die ideaal is voor het bestuderen van de kosmische donkere middeleeuwen, maar ook voor het winnen van waterijs.Voortdurende menselijke activiteiten, zoals waterwinning of het inzetten van rovers voor de winning van mineralen, zouden trillingen kunnen veroorzaken die delicate maanstudies verstoren. Kortom er zijn nog veel haken en ogen aan maanmijnbouw, maar de ontwikkelingen ervoor zijn in volle gang. Bronnen; NASA, Business Insider, space.com, Interlune, UNOOSA
Share

Speak Your Mind

*