Graag bijzondere aandacht voor het object op deze foto

Gisteravond (16-6) heb ik deze foto gemaakt, uurtje belicht met mijn bekende setup in het Sagittarius Observatorium in Dordrecht. Die heldere wolk ietsje rechts van het midden is Sh2-101 alias de Tulpnevel, een emissienevel in het sterrenbeeld Zwaan (Cygnus), op 6.000 lichtjaar afstand van de aarde. Links ervan zie je wat minder heldere wolken, ook allemaal emissienevels – de Zwaan stikt ervan. Dat hij de Tulpnevel heet is niet voor niets, bedenk in gedachte een groene steel onder de nevel en je ziet een tulp voor je. Maar daar gaat het mij eigenlijk niet om. Het gaat om de ster bij het rode pijltje, de onderste van de twee sterren die bij elkaar staan. Die ster is namelijk HDE 226868 ^[1]ook wel bekend als V1357 Cygni, BD+34°3815,HIP 98298 en SAO 69181., een blauwe superreus die naar schatting bijna dertig keer zo zwaar als de zon is. HDE 226868 is op zich ook niet zo bijzonder, maar het gaat om zijn partner! Vlak in de buurt van HDE 226868 staat namelijk Cygnus X-1, het allereerste object aan de hemel dat ontmaskerd werd als zwart gat. Al in 1971 werd met behulp van de Westerbork Synthese Radiotelescoop (WSRT) radiostraling afkomstig van Cygnus X-1 ontdekt. Toen werd duidelijk dat Cygnus X-1 eigenlijk een dubbelster is: de zichtbare component is HDE 226868, de andere, niet zichtbare component, is een stellair zwart gat van pakweg 15 zonsmassa,  welke ontstaan is nadat de kern van een zware ster na een supernova-explosie ineen klapte.

Impressie van Cygnus X-1. Credit: John Paice.

Je zal begrijpen dat Cygnus X-1 zelf niet op de foto staat, daar is het ook een zwart gat voor. Maar wel leuk om te beseffen dat zich vlakbij dat ‘sterretje op de foto ‘zwart gat nummer 1’ bevindt.

Gerelateerde Astroblogs:

De zon is géén Hawking ster, lees: er zit geen zwart gat in de zon Nieuwe manier bedacht om de eerste sterren in het heelal te detecteren Voor de tweede keer is een mislukte supernova waargenomen, nu in het Andromedastelsel