In het oranje de planeet TWA 7 b. Het sterlicht (bij de ★) is geblokkeerd. Credit – NASA, ESA, CSA, Anne-Marie Lagrange (CNRS, UGA), Mahdi Zamani (ESA/Webb)
Webb heeft in de eerste paar jaar van zijn bestaan al heel veel dingen ontdekt, maar een exoplaneet zat daar nog niet bij. Tot nu toe dan, want recent heeft hij zijn allereerste exoplaneet ontdekt. En dan gaat het niet om een indirecte waarneming, zoals meestal het geval is (via veranderlijke lichtcurves of wiebels in de ster, zodat de planeet zich ‘verraadt’). maar om een directe waarneming – Webb kon de planeet direct fotograferen. De planeet bevindt zich in het zogeheten TWA 7 systeem, bij de jonge rode dwergster CE Antliae (6,4 miljoen jaar oud), dat gelegen is in het zuidelijke sterrenbeeld Luchtpomp (Latijn: Antlia). Dat staat 111 lichtjaar van ons vandaan en om de ster bevindt zich een protoplanetaire stofschijf met daarin drie duidelijk te onderscheiden ringen. Eerder is al voorspeld dat zich ergens in die ringen een exoplaneet zou kunnen bevinden en om die te vinden hebben ze Webb er met zijn MIRI instrument naar laten kijken. En dat leverde een hit op.
De stofschijf gefotografeerd door ESO’s Very Large Telescope’s SPHERE instrument n de planeet TWA 7 b (CC#1) door Webb’s MIRI. © A.-M. Lagrange and al.
In het MIRI instrument is een coronagraaf ingebouwd, een apparaat dat het licht van een ster kan blokkeren, zodat eventueel nabij staande planeten (die normaal gesproken overbelicht worden door de ster) zichtbaar worden. Wat ze ontdekten was een planeet die ongeveer 100 keer zo groot is als de aarde – of net zo groot en zwaar als Saturnus. Hij draait om TWA 7 op ongeveer 50 keer de afstand van de aarde tot de zon en heeft een gemiddelde temperatuur van ongeveer 47 graden Celsius – wat hem mogelijk in de leefbare zone van zijn moederster plaatst. Met zijn massa is TWA 7 b tien keer lichter dan eerdere exoplaneten waarvan rechtstreekse opnamen zijn gemaakt. Ze hopen met Webb nóg lichtere planeten direct te kunnen fotograferen.
Meer over Webb’s eerste exoplaneet is te vinden in het vakartikel Evidence for a sub-jovian planet in the young TWA7 disk, A.-M. Lagrange, C. Wilkinson, M. Mâlin, A. Boccaletti, C. Perrot, L. Matrà, F. Combes, D. Rouan, H. Beust, A. Chomez, B. Charnay, S. Mazevet, O. Flasseur, J. Olofsson, A. Bayo, Q. Kral, G. Chauvin, P. Thebault, P. Rubini, J. Milli, F. Kiefer, A. Carter, K, Crotts, A. Radcliffe, J. Mazoyer, T. Bodrito, S. Stasevic, P. Delorme, M. Langlois, June 25 2025, Nature.
Bron: Universe Today.
