29 maart 2024

Een haarscherp kijkje in de Helixnevel

De Helixnevel is een welbekende planetaire nevel 700 lichtjaartjes verderop in het sterrenbeeld Waterman (Aquarius). Deze expanderende gasnevel, die we ook kennen onder z'n catalogusnummer NGC 7293, is onlangs haarscherp gefotografeerd met behulp van de Wide Field Imager van ESO's La Silla … [Lees meer...]

Vormde supernova 1987A een quarkster?

Supernova 1987A was een supernova die op 24 februari 1987 werd ontdekt in de Grote Magellaanse Wolk, 168.000 lichtjaar van ons verwijderd. Het was de dichtstbijzijnde supernova sinds die van 1604, Kepler's supernova, die in ons eigen melkwegstelsel plaatsvond. We kunnen met recht zeggen dat SN 1987A … [Lees meer...]

De simulatie van een boeren latende ‘jet’

Er zijn in het heelal behoorlijk wat objecten die met regelmaat enorme jets of straalstromen de ruimte in schieten. Denk aan actieve sterrenstelsels zoals M87 (zie afbeelding) of Centaurus A, die een superzwaar zwart gat in hun centrum als aandrijfmotor hebben, of bijzondere kleinschalige objecten … [Lees meer...]

Schil van stervende ster gefotografeerd

T Leporis is een stervende ster, 500 lichjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Haas (Lepus). De ster leek ooit op onze Zon, maar sinds de waterstof in z'n centrum op is is de kern aan het imkrimpen en heter aan het worden. Nu wordt in dat centrum helium middels kernfusie omgezet in koolstof, … [Lees meer...]

Aha, daar komt al dat stof vandaan!

Stof, we hebben er allemaal mee te maken. De twee beroemdste schoonmakers van Nederland, moeder en dochter Liny van Oyen en Marja Middeldorp van het RTL-4 programma Hoe schoon is jouw huis, doen hun uiterste best er vanaf te komen. Maar ook sterrenkundigen blijken geïnteresseerd te zijn in stof. … [Lees meer...]

Zijn fossielen van oermagnetisme ontdekt?

Een team sterrenkundigen onder leiding van Claude Catala (Observatorium van Parijs) is er wellicht in geslaagd om een soort overblijfsel te vinden van magnetische velden die stammen uit de tijd van de oerknal, 13,7 miljard jaar terug in de tijd. Dat kunstje flikten ze door de voorlopers te bekijken … [Lees meer...]

Duidelijkheid hoe massieve sterren ontstaan

Sterren heb je in alle soorten en maten, van de kleintjes die erg zuinig omspringen met hun massa en het zodoende zeer lang uithouden tot de zwaargewichten die het motto live life to the max aanhouden en binnen de kortste keren met een grote knal exploderen. Met name het ontstaan van massieve … [Lees meer...]

Hubble legt afwijkende planetaire nevel vast

Zie hier de planetaire nevel NGC 2818, zo'n 10.400 lichtjaar van ons verwijderd in het zuidelijke weinig opvallende sterrenbeeld Kompas (Pyxis). Planetaire nevels worden zo genoemd omdat ze vanwege hun ronde vorm lijken op planeten. Ze ontstaan doordat sterren die op de Zon lijken (of een tikkeltje … [Lees meer...]

Ontstaan magnetars uit quarksterren?

Tamelijk exotisch klinkende titel, nietwaar? Magnetars wel eens van gehoord, zal wel iets met magnetische sterren te maken hebben. Quarksterren? Vast en zeker sterren die uit quarks bestaan. En die beiden zullen wel iets met elkaar te maken hebben. M'n zoekmachine is eventjes stuk, dus ik zal niet … [Lees meer...]

Jonge indringers banen zich een weg

Van de Hubble ruimtetelescoop krijg je ook nooit de indruk dat 'ie eventjes uitrust en gewoon niets waarneemt. Als het moet valt er iedere dag wel nieuws te melden wat men met dit memorabele instrument heeft ontdekt. Nu heeft Hubble bijvoorbeeld 14 'wegloopsterren' op prachtige wijze gefotografeerd, … [Lees meer...]