20 april 2024

De oermagnetische velden van het heelal zouden in beeld kunnen worden gebracht door donkere materie

Magnetisme kennen we al sinds mensenheugenis en we weten ook dat hemelobjecten als de zon en de aarde sterke magnetische velden hebben, merkbaar onder andere aan het noorderlicht, waarbij electrisch geladen deeltjes in interactie komen met het aardmagnetisch veld. Extreme objecten als … [Lees meer...]

AzTECC71 ‘spookachtig’ sterrenstelsel doemt op uit het vroegste heelal

'Mistig', 'spookachtig' het sterrenstelsel dat luistert naar de fraaie naam AzTECC71 zoals recent bestudeerd door astronomen van de Universiteit van Texas, Austin, toont zich een wazige, door stof verduisterde bewoner van de kosmos door de kijker van NASA's ruimtetelescoop James Webb. Het … [Lees meer...]

Astronomen ontdekken gigantische stroom sterren tussen sterrenstelsels

Een internationaal team van onderzoekers heeft tot hun verrassing een gigantische en extreem zwakke stroom sterren ontdekt tussen sterrenstelsels. Er waren al wel stromen bekend in onze eigen Melkweg en in nabije sterrenstelsels, maar dit is de eerste keer stroom tussen sterrenstelsels. Het is de … [Lees meer...]

Nog even over Nube, dat héél donkere sterrenstelsel dat pas ontdekt is

Een maand geleden had ik hier het nieuws over het sterrenstelsel genaamd Nube, dat zeer donker is, dat wil zeggen bijna geen licht geeft. Het heeft een effectieve lichtsterkte van 26,75 mag/arcsec², staat 350 miljoen lichtjaar van ons vandaan en het heeft een stellaire massa van 390 miljoen … [Lees meer...]

Een nieuwe blik op de dwergstelsels rondom het Melkwegstelsel

Rondom het Melkwegstelsel zijn meer dan twintig dwergstelsels te vinden en lange tijd werd door sterrenkundigen gedacht dat ze satellieten vormden van de Melkweg met een lange levensduur. Maar recent onderzoek op basis van gegevens verzameld met de Europese Gaia ruimtetelescoop laat een ander beeld … [Lees meer...]

Nieuwe natuurkunde in het lokale heelal kan de Hubble spanning niet oplossen

Al ruim zeven jaar is er een debat gaande over de vraag met welke snelheid het heelal uitdijt, een debat onder sterrenkundigen dat bekend staat als de Hubble spanning en dat draait om twee uiteenlopende waarden voor die snelheid, aangegeven met de Hubble constante H0: deze is 73,0 km/s/Mpc als je … [Lees meer...]

Gegevens van neergestortte SuperBIT ballon over donkere materie konden gelukkig gered worden dankzij noodsysteem

April dit jaar werd de Super Pressure Balloon Imaging Telescope (SuperBIT) gelanceerd vanaf vliegveld Wānaka in Nieuw-Zeeland, een heliumballon ter grootte van een voetbalstadion met daaronder een instrument dat donkere materie rondom clusters van sterrenstelsels moest waarnemen. De ballon vloog 5,5 … [Lees meer...]

Eerst: wijde dubbelsterren steunen MOND, nu: wijde dubbelsterren ontkennen MOND

Het was nog maar drie maanden geleden dat sterrenkundigen op basis van waarnemingen gedaan met de Europese ruimtetelescoop Gaia aan wijde dubbelsterren bewijs zagen voor de alternatieve zwaartekrachtsteorie MOND ('Modified Newtonian Dynamics), de theorie die meer dan veertig jaar geleden was … [Lees meer...]

Zwaartekrachtlenzen kunnen invloed hebben op de kosmische dubbele breking

Vooraf: in 2020 werd door Eiichiro Komatsu (Max-Planck-Institut für Astrophysik) ontdekt dat er aanwijzingen waren dat 'dubbele breking' (Engels: birefringence) zichtbaar was in de kosmische microgolf-achtergrondstraling (Egels: CMB), de straling die het overblijfsel is van de hete oerknal, waarmee … [Lees meer...]

Opnieuw is een sterrenstelsel ontdekt dat bijna geheel donker is

Bij toeval zijn sterrenkundigen gestuit op een sterrenstelsel dat bijna geheel donker is, dat wil zeggen bijna geen licht geeft en vermoedelijk grotendeels bestaat uit donkere materie. De ontdekking werd gedaan in het kader van het IAC Stripe 82 Legacy Project en wel door Mireia Montes (University … [Lees meer...]