19 april 2024

De jacht op θ13 is begonnen

Diep onder de grond in de buurt van de kerncentrales van de China Guangdong Nuclear Power Group vlakbij Hong Kong is onlangs een experiment gestart dat meer inzicht moet geven in de oerknal, waarmee 13,7 miljard jaar geleden het heelal onstond. In drie grote hallen van het Daya Bay Reactor Neutrino … [Lees meer...]

Signaal donkere energie gevonden in kosmische microgolf-achtergrondstraling

Sinds de waarnemingen in 1998 aan ver verwijderde supernovae denken sterrenkundigen dat het heelal voor het grootste gedeelte gevuld is met een mysterieus spulletje dat ze donkere energie noemen. Het zou bijna driekwart van de gehele massa-energie van het heelal vormen en het zou - in tegenstelling … [Lees meer...]

Roteerde het vroege heelal? Roteert ’t nou nog steeds?

De discussie is niet nieuw, want al in 2007 werd er over gedebatteerd: over de vraag of het heelal als geheel roteert. De voeding voor deze interessante discussie werd - en wordt nog steeds - gegeven door de Sloan Digital Sky Survey (SDSS), de gigantische database van waarnemingen, verricht aan … [Lees meer...]

Moet de JWST eigenlijk niet de Lemaîtretelescoop heten?

Afgelopen zaterdag stond een kort, maar interessant stukje in de wetenschapsbijlage van NRC-Handelsblad. Margriet van der Heijden beschrijft erin de pogingen van het tweetal David Block en Sidney Van den Bergh om de Belgische jezuïetenabt en sterrenkundige George Lemaître op een hoger voetstuk … [Lees meer...]

De echo van de creatie

Van 7 t/m 13 juni a.s. wordt in Engeland het jaarlijkse Cheltenham Science Festival gehouden. Nee, ik had er ook nog nooit van gehoord, maar dat doet er even niet toe. Waar het om gaat is dat op dat festival de kosmoloog Andre Pontzen (@apontzen op Twitter) een lezing zal geven over de kosmische … [Lees meer...]

Gammaflitser op recordafstand ontdekt: 13,14 miljard lichtjaar!

Op 29 april 2009 ontdekte de Amerikaanse Swift satelliet met z'n gammadetectoren aan boord een gammaflitser, een kortstondige stoot van hoogenergetische straling afkomstig van een extreme gebeurtenis, een zeer zware ster die als super-supernova explodeert. Codenaam voor deze gammaflitser: GRB … [Lees meer...]

De allergrootste structuur in het heelal: the Sloan Great Wall

Ja natuurlijk, ik zou het letterlijk kunnen vertalen: de Sloan Grote Muur. Maar dat doet mij zo denken aan de Chinese afhaal van jaren terug dat ik lekker het origineel aanhoud. The Sloan Great Wall (SGW), een gigantische keten van clusters van sterrenstelsels, die gravitationeel aan elkaar zijn … [Lees meer...]

‘Lyman-Alpha bossen’ werpen licht op het vroege heelal

Ze worden Lyman-Alpha bossen genoemd, intergalactische wolken vol waterstofgas die het licht van ver verwijderde quasars absorberen. Uit de waarneming van maar liefst 14.000 quasars, wiens licht - gegenereerd door superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels - door deze 'bossen' werd … [Lees meer...]

Vroege heelal werd bevolkt met snel roterende spinsterren

Onderzoek aan een twaalf miljard jaar oude stercluster in het centrum van de Melkweg heeft aan het licht gebracht dat de allereerste generatie van sterren in het heelal zeer snel moeten hebben geroteerd. Het gaat om zeer zware sterren - minstens tien keer zwaarder dan de zon - die voor het eerst … [Lees meer...]

Reis door het vroege heelal met de GigaPan Time Machine

Ik heb al menig simulatie laten zien van het vroege heelal en nog véél vaker heb ik timelapse video's getoond, waarin je dingen versneld ziet weergegeven. Maar de ontwikkeling van het heelal gedurende z'n eerste zeven miljard jaar op de website van de GigaPan Time Machine is een geheel nieuwe … [Lees meer...]