29 maart 2024

Fermi brengt kosmische straling Cygnus X in beeld

Op heldere zomerse nachten is in het noordelijke sterrenbeeld Zwaan (Cygnus) de Melkweg te zien, als een oplichtende band aan de hemel. In dat deel van de Melkweg - vlakbij de heldere ster gamma Cygni - bevindt zich een gigantische hoeveelheid gas, te midden van honderden zeer zware en jonge … [Lees meer...]

Sterrenkundigen maken ‘radiofoto’ van supernova in M51

Veertien dagen na de verschijning van een supernova in het nabije spiraalstelsel M51 in het sterrenbeeld Grote Beer - juni dit jaar groot nieuws - hebben sterrenkundigen van de Universiteit van Valencia deze met radiotelescopen met een ongekende resolutie weten te fotograferen. Gebruikmakend van een … [Lees meer...]

SN 185 – ’s werelds eerst beschreven supernova – was van type Ia

In het jaar 185 na Christus zagen Chinese 'sterrenkundigen' - dienaren aan het keizerlijke hof, die voor de keizer de tijd moesten bijhouden en diens toekomst moesten voorspellen - in het zuidelijke sterrenbeeld Circinus (Passer) een nieuwe ster, een 'gastster'. De ster was gedurende acht maanden te … [Lees meer...]

Even voorstellen: G299.2-2.9, een middeloud supernova-restant

Hierboven zie je G299.2-2.9, een 4500 jaar oud supernova-restant in het zuidelijke sterrenbeeld Vlieg (Musca) - huh, Vlieg nooit van gehoord? yep, weinig interessant - geportretteerd door de röntgensatelliet Chandra van de NASA. De 16.000 lichtjaar ver weg gelegen en steeds maar uitdijende gasschil … [Lees meer...]

Botsende witte dwergen vermoedelijk oorzaak Ia supernova

Je zou het een merkwaardig toeval kunnen noemen: op de dag dat het Nobelcomité bekendmaakt dat drie onderzoekers van type Ia supernovae de Nobelprijs voor de natuurkunde krijgen wordt ook bekend dat sterrenkundigen op grond van waarnemingen met de Subaru telescoop op Hawaï denken dat deze supernovae … [Lees meer...]

Nobelprijs Natuurkunde gaat naar onderzoekers supernovae

De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat dit jaar naar de Amerikanen Saul Perlmutter en Adam Riess en de Australiër Brian Schmidt. Zij krijgen de onderscheiding voor hun onderzoek aan exploderende witte dwergen, die als type Ia supernovae in andere sterrenstelsels te zien zijn. Dat heeft de Zweedse … [Lees meer...]

Arp 220, een echte supernovafabriek

Sterrenkundigen hebben een sterrenstelsel ontdekt dat een ware fabriek van supernovae mag worden genoemd: Arp 220, een zogenaamde Ultraluminous Infrared Galaxy (ULIRG), gelegen op een afstand van 250 miljoen lichtjaar van de aarde. Feitelijk het resultaat van een botsing van twee afzonderlijke … [Lees meer...]

Naast supernovae ook gammaflitsers als indicator voor donkere energie?

In 1998 werd ontdekt dat het heelal versnelt uitdijt en dat iets dat men de naam donkere energie gaf met z'n afstotende werking verantwoordelijk voor de versnelling is. De versnelde uitdijing werd ontdekt aan de hand van waarnemingen aan ver verwijderde supernovae van het type Ia, die vermoedelijk … [Lees meer...]

Botsende neutronensterren leveren goud op

Het is al decennia bekend dat sterren waterstof omzetten in helium, vervolgens helium in koolstof, zuurstof, enzovoorts. Dat gaat door tot de allerzwaarste sterren ijzer hebben gevormd. Elementen zwaarder dan ijzer, zoals lood en goud, worden alleen gevormd in de extreme omstandigheden tijdens een … [Lees meer...]

Expandeert het heelal sneller in de richting van sterrenbeeld Vosje?

Het is een onbeduidend sterrenbeeld aan de noordelijke hemel: Vosje (Vulpecula). Het enige opvallende aan het sterrenbeeld is dat de bekende planetaire nevel M27 zich erin bevindt, ook wel bekend als de Halternevel. Het zou best eens kunnen dat het sterrenbeeld binnenkort om nog een reden bekendheid … [Lees meer...]