8 juni 2025

Protoplanetaire schijven zijn veel kleiner dan eerder gedacht

Veel protoplanetaire schijven, waarin zich nieuwe planeten vormen, zijn een stuk kleiner dan gedacht. Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) hebben wetenschappers van de Sterrewacht Leiden 73 protoplanetaire schijven in de Lupus-regio bekeken. Ze ontdekten dat veel … [Lees meer...]

Röntgensignaal vanuit de Helixnevel wijst op een vernietigde planeet

De Helixnevel (NGC 7293) is een bekende planetaire nevel in het sterrenbeeld Waterman. Deze planetaire nevel ligt 650 lichtjaar van de Aarde verwijderd en werd in 1824 ontdekt door de Duitse astronoom Karl Ludwig Harding. De helixnevel dankt zijn naam aan het feit dat hij eruitziet alsof men boven … [Lees meer...]

Verrassende ontdekking in atmosfeer van PDS 70b kan leidende theorieën over planeetvorming op zijn kop zetten

Een team astronomen van de Amerikaanse Northwestern University, heeft de atmosfeer van een prille exoplaneet genaamd PDS 70b, onder de loep genomen en ontdekt dat de chemische samenstelling ervan niet volledig overeenkomt met de wervelende gas- en stofschijf waaruit hij is ontstaan. Deze … [Lees meer...]

Hubble en Webb zien dat Wega een verrassend gladde schijf om zich heen heeft

In de film Contact uit 1997, waarin wetenschapper Ellie Arroway (gespeeld door Jodi Foster) een reis maakt naar de ster Wega, komt ze terecht in een storm van puin, die om de ster heen cirkelt. In het jaar dat de film verscheen was al duidelijk dat die schijf van puin geen sciencefiction is, want in … [Lees meer...]

Pan-STARRS ontdekt protoplanetaire schijf en die heet… Dracula’s Chivito

Per toeval hebben sterrenkundigen met het Panoramic Survey Telescope and Rapid Response System (Pan-STARRS) een nieuwe protoplanetaire schijf ontdekt, eentje die op 800 lichtjaar afstand van de aarde staat. Zo'n protoplanetaire schijf is een dichte platte wolk van gas en stof die om een jonge ster … [Lees meer...]

Opvallende stoffige ‘kattenstaart’ ontdekt door Webb in het Beta Pictoris Systeem

Beta Pictoris is de tweede ster van het zuidelijke sterrenbeeld Schilder (Pictor) op 63 lichtjaar afstand en al lang is bekend dat zich daar een stofschijf om heen bevindt, het restant van botsingen tussen kometen, planetoïden en planetesimalen. Later werd met Hubble een tweede schijf gevonden, die … [Lees meer...]

Webb bevestigt de al lang bestaande vermoedens over het proces van planeetvorming

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Webb ruimtetelescoop al lang bestaande vermoedens over het proces van planeetvorming bevestigd. Dat deden ze door waterdamp in protoplanetaire schijven bij jonge sterren waar te nemen. Al lang bestaat de theorie die zegt dat ijzige steentjes kunnen ontstaan … [Lees meer...]

Puinwolk van twee botsende ijsplaneten dimt licht moederster

Voor het eerst heeft een internationale groep astronomen de hittegloed van een botsing van twee ijzige reuzenplaneten, en de door de botsing ontstane stofwolk die enkele jaren later voor de moederster langs trok, gezien. Onder leiding van de Leidse astronoom Matthew Kenworthy hielden ze de … [Lees meer...]

JuMBO’s waargenomen door Webb in de Orionnevel

Recente waarnemingen met de Webb ruimtetelescoop aan de bekende Orionnevel (M42) in het sterrenbeeld Orion lijken de bestaande theorieën van planeetvorming in de war te schoppen. Want wat zag Webb in die enorme gas- en stofwolk? Vele zware los vliegende planeten, zónder enige ster in de buurt, en … [Lees meer...]

Nu heeft ook Webb de stofschijf waargenomen rondom AU Microscopii

Dat de rode dwergster AU Microscopii omringd wordt door een stofschijf was al bekend, maar nu heeft de Webb ruimtetelescoop die schijf zeer gedetailleerd in beeld gebracht. De ster staat op 32 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Microscopium. Hij is zo'n 23 miljoen jaar oud. De formatie … [Lees meer...]