20 april 2024

Herschel speurt naar zwaartekrachtslenzen

Astronomen hebben een nieuwe manier ontdekt om 'kosmische zoom-lenzen' te vinden: met ESA's Herschel Ruimtetelescoop. Dat is gebeurd binnen het Herschel-ATLAS-project waarbij honderdduizenden sterrenstelsels op sub-millimeter golflengten in kaart worden gebracht. De Leidse astronoom Paul van der … [Lees meer...]

Het Kringmodel van het heelal

Afgelopen vrijdag was Rob Roodenburg te gast bij sterrenkundevereniging Christiaan Huygens om een lezing te geven over "Relativiteit gerelativeerd", waarin hij z'n ideeën ontvouwde over ruimte en tijd in het heelal. Vantevoren was al aangekondigd dat Roodenburg, in het dagelijks leven ingenieur in … [Lees meer...]

De vijf Messenger-lezingen van Nima Arkani-Hamed

De naam Nima Arkani-Hamed zal vermoedelijk weinigen van jullie iets zeggen. De naam Richard Feynman daarentegen zal - mag ik toch hopen - wél bekend bij jullie zijn. Hij is onder andere bekend van z'n zeven befaamde Messenger-lezingen voor de Cornell Universiteit, die middels het door Bill Gates … [Lees meer...]

Lezing: Relativiteit gerelativeerd

Morgenavond, vrijdag 29 oktober 2010, houdt Ir. Rob Roodenburg bij sterrenkundevereniging Christiaan Huygens een lezing getiteld "Relativiteit gerelativeerd". Hier alvast een tipje van de sluier van wat Roodenburg allemaal gaat vertellen: "De relativiteit is nooit afgemaakt, Albert Einstein heeft er … [Lees meer...]

Fermilab’s Holometer op zoek naar de Ruis van Hogan

Begin 2009 vertelde ik over de experimenten in Hannover met het Brits-Duitse GEO600 instrument, waarmee men probeert zwaartekrachts- of gravitatiegolven te meten, rimpels in de ruimtetijd, die veroorzaakt worden door gigantisch extreme gebeurtenissen zoals botsende zwarte gaten. Dá­e golven zijn tot … [Lees meer...]

Goh, heb ik toch even een wit gat in m’n gootsteen

Je zou 't misschien niet denken, maar er wordt in de theoretische fysica soms ook nagedacht over de doodgewone gootsteen in onze doodgewone keuken. En het lijkt helemaal onwaarschijnlijk als dan ook nog eens wordt nagedacht over het verband tussen verschijnselen in zo'n gootsteen, zoals water dat … [Lees meer...]

Heeft men Hawkingstraling waargenomen in het laboratorium?

In 1974 kwam Stephen Hawking met z'n inmiddels beroemde theorie dat zwarte gaten wel eens níet zwart zouden kunnen zijn, maar dat ze een heel klein beetje straling 'lekken'. Een team natuurkundigen onder leiding van Franco Belgiorno (Universiteit van Milaan) denkt dat ze die Hawkingstraling, zoals … [Lees meer...]

Ging de expansie van V838 Mon sneller dan het licht?

V838 Monocerotis - kortweg V838 Mon - in het sterrenbeeld Eenhoorn (Monocerotis) is een rode superreuzenster, die vanaf 2002 bezig is z'n buitenlagen weg te blazen. Van 2002 tot 2006 werd de expansie van de schil waargenomen door de Hubble ruimtetelescoop en de foto's hebben ze met behulp van … [Lees meer...]

Tijddilatatie op de keukentrap

De door Albert Einstein in z'n Speciale Relativiteitstheorie (1905) voorspelde tijddilatatie - het effect dat klokken in een zwaartekrachtsveld langzamer gaan lopen dan verder weg van het veld - is al vaak gemeten en bewezen in experimenten. Onder andere door klokken in ruimtevaartuigen of … [Lees meer...]

Video: het ontstaan van het heelal en de richting van tijd

Sean Carroll, sterrenkundige aan California Institute of Technology, blogger (Cosmic Variance) én auteur van het onlangs verschenen boek From Eternity to Here - over de richting van de tijd - heeft een poosje terug een lezing gegeven op het hoofdkwartier van Google. Ruim één uur zeer interessante … [Lees meer...]