25 april 2024

Vanaf 20 januari een samenstand van VIJF planeten aan de ochtendhemel

Vanaf komende woensdag zijn maar liefst vijf planeten te zien aan de ochtendhemel - een samenstand of conjunctie zoals dat heet, welke ruim tien jaar geleden voor het laatst plaatsvond. Dat spectaculaire gezicht, waarbij je Mercurius, Venus, Mars, Saturnus en Jupiter allemaal op één lijn aan de … [Lees meer...]

Publiekscampagne Pale Red Dot op jacht naar exoplaneet bij Proxima Centauri

Vrijdag 15 januari is Pale Red Dot van start gegaan, de publiekscampagne die bedoeld is om wetenschappers én publiek samen te laten speuren naar een exoplaneet, die zich mogelijk ophoudt in de buurt van Proxima Centauri, de ster die naast de zon het meest dichtbij de aarde staat. Proxima Centauri … [Lees meer...]

Helderste sterrenstelsel in het heelal is enorm turbulent

Het helderste sterrenstelsel in het heelal dat we kennen - de quasar W2246-0526, die we zien zoals hij was toen het heelal minder dan 10% van zijn huidige leeftijd had - is zo turbulent dat het bezig is om zijn hele voorraad stervormingsgas uit te stoten. Dat blijkt uit nieuwe waarnemingen met de … [Lees meer...]

Uitgekleed model verklaart hoe sterrenhopen structuur krijgen

De Leidse sterrenkundige Simon Portegies Zwart heeft in één klap de oplossing voor twee astronomische problemen gevonden. Met een uitgekleed computermodel verklaart hij hoe sterrenhopen hun structuur krijgen en hoe de ene ster een grotere stofschijf heeft dan de andere ster. Binnenkort publiceert … [Lees meer...]

Betelgeuze gedraagt zich onverwacht

Nieuwe observaties van de heldere ster Betelgeuze, de beroemde schouder van het sterrenbeeld Orion, hebben uitgewezen dat de temperatuur van de ster te laag is om zijn enorme massaverlies te verklaren. Betelgeuze is een rode superreus aan het einde van zijn leven. Mogelijk zal de ster 'binnenkort' … [Lees meer...]

Eerste licht voor meetinstrument dat zwarte gaten gaat onderzoeken

Inzoomen op zwarte gaten - dat is de hoofdtaak van het pas geïnstalleerde instrument GRAVITY van ESO's Very Large Telescope in Chili. Tijdens zijn eerste waarnemingen heeft GRAVITY met succes het sterlicht van alle vier de hulptelescopen van de VLT gecombineerd. Het grote team van Europese … [Lees meer...]

‘Leeftijdskaart’ van de Melkweg bevat veel informatie over het ontstaan ervan

In de laatste decennia hebben krachtige sterrenkundige surveys veel gegevens opgeleverd over miljoenen astronomische objecten. Nu hebben astronomen van het Max Planck Instituut gewerkt aan een nieuwe, krachtige analysemethode om iets met die gegevens te doen. Hiertoe hebben de betrokken astronomen … [Lees meer...]

Oude gaswolk bevat wellicht de ‘vingerafdruk’ van de allereerste sterren

Astronomen hebben een oeroude gaswolk ontdekt die de vingerafdrukken zou kunnen bevatten van de allereerste sterren in het universum. De gaswolk bevat nauwelijks zware elementen (zoals koolstof, zuurstof en ijzer) - zo'n duizend keer minder dan de zon, om precies te zijn. De gaswolk bevindt zich op … [Lees meer...]

Hubble en Spitzer vinden vijf tweelingen van superster Eta Carina in andere sterrenstelsels

Van alle sterren in de Melkweg is Eta Carina voor zover bekend de meest lichtkrachtige en massieve. Het is eigenlijk een dubbelster van twee superzware sterren, die in 5,5 jaar om elkaar heendraaien, samen zo'n vijf miljoen keer lichtsterker als onze eigen zon, de ene 90 keer zo zwaar, de andere 30 … [Lees meer...]

Infrarode boeggolven verraden wegloopsterren

Sterrenkundigen hebben tientallen tot dusver onbekende 'wegloopsterren' ontdekt: sterren die met snelheden van zo'n 30 kilometer per seconde door het Melkwegstelsel bewegen - veel sneller dan de sterren in hun omgeving. Wegloopsterren (runaway stars) kunnen op twee verschillende manieren … [Lees meer...]