30 juni 2025

Een langzaam roterend heelal zou de Hubble spanning kúnnen oplossen

Een maand geleden was er het nieuws dat op basis van waarnemingen gedaan met de Webb ruimtetelescoop aan de rotatie van sterrenstelsels deze een bepaalde voorkeursrichting hebben en dat zou verklaard kunnen worden met een heelal dat als geheel roteert. Nu blijkt uit recente waarnemingen van István … [Lees meer...]

Satellieten van het Andromedastelsel stellen kosmologische modellen op de proef

Het is hier vaker langsgekomen: de sterk asymmetrische verdeling van satellietstelsels van het grote Andromedastelsel (M31), de naaste buur van het Melkwegstelsel. Recent onderzoek door sterrenkundigen van het Leibniz Institute for Astrophysics Potsdam (AIP) laat nu zien dat die asymmetrische … [Lees meer...]

XMM-Newton ziet het superzware zwarte gat Ansky wakker worden

De meeste superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels hebben een slapend en inactief bestaan... todat er veel materie naar ze toevloeit en ze actief beginnen te worden. En da's nu precies wat sterrenkundigen met de Europese XMM-Newton röntgenruimtetelescoop hebben waargenomen bij een … [Lees meer...]

‘Verborgen sterrenstelsels’ zijn mogelijk de smoking gun in kosmisch raadsel

Een team van Britse sterrenkundigen onder leiding van Chris Pearson (STFC RAL Space and Imperial College London) heeft met behulp van het SPIRE instrument aan boord van de Europese Herschel ruimtetelescoop een populatie ontdekt van 'verborgen sterrenstelsels' in het heelal, stelsels die alleen in … [Lees meer...]

Sterrenstelsels blijken eerder dood te kunnen gaan dan gedacht

Ze worden 'red and dead galaxies' genoemd, sterrenstelsels die rood en dood zijn, stelsels met vooral rode oude sterren, waar géén stervorming meer plaatsvind. Recent onderzoek door een internationaal team onder leiding van de universiteit van Genève laat zien dat één zo'n rood en dood stelsel al … [Lees meer...]

Webb ontdekt sterrenstelsel dat té vroeg de kosmische mist in het vroege heelal opruimt

Sterrenkundigen hebben met de Webb ruimtetelescoop een sterrenstelsel in het vroege heelal (lees: héél ver weg) ontdekt dat bezig is om met zijn krachtge straling de dichte 'mist' van neutraal waterstofgas op te ruimen. Op zich past dat precies in het plaatje van de zogeheten 'kosmische dageraad' … [Lees meer...]

KiDS laat model voor koude donkere materie toch niet wankelen

De gegevens van 41 miljoen sterrenstelsels brengen het kosmologisch standaardmodel toch niet aan het wankelen. Tot die, voor henzelf verrassende conclusie, komt een internationaal team van onderzoekers met daarbij Koen Kuijken (Universiteit Leiden). De sterrenkundigen publiceren hun bevindingen deze … [Lees meer...]

Zuurstof ontdekt in verst bekende sterrenstelsel

Twee teams van astronomen, waaronder een van de Universiteit Leiden, hebben zuurstof ontdekt in het verst bekende sterrenstelsel, JADES-GS-z14-0. De ontdekking, die in twee afzonderlijke studies wordt gemeld, was mogelijke dankzij de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), waarin de … [Lees meer...]

Euclid opent schatkamer aan gegevens

Vandaag is de eerste reeks onderzoeksgegevens vrijgegeven van ESA’s Euclid-ruimtetelescoop, waaronder een voorproefje van de zogeheten ‘deep fields’. Hierin staan honderdduizenden sterrenstelsels in verschillende soorten en maten centraal. Ze laten een glimp zien van het grootschalige kosmische … [Lees meer...]

De meeste sterrenstelsels in het vroege heelal blijken dezelfde kant op te draaien, zo laat Webb zien

Uit waarnemingen gedaan met de Webb ruimtetelescoop blijkt dat de meeste sterrenstelsels in het vroege/verre heelal allemaal dezelde kant op draaien. Zo blijkt uit een onderzoek dat gedaan is door de sterrenkundige Lior Shamir van Kansas State University. Met Webb keek hij naar 263 … [Lees meer...]