29 maart 2024

Invloed gemeten van donkere materie op de ontwikkeling van sterrenstelsels

Pakweg 85% van alle materie in het heelal bestaat uit donkere materie, de overige 15% is gewone, ‘baryonische’ materie. We kunnen donkere materie (DM) weliswaar niet zien (omdat het niet reageert op de elektromagnetische wisselwerking), maar z’n aanwezigheid kunnen we wel meten dankzij de zwaartekrachtseffecten, want DM reageert wel op de zwaartekracht. Gewone materie kennen […]

NASA registreert krachtigste zonnevlam in zeven jaar, klasse X6.3

De zon heeft recent zijn krachtigste zonnevlam sinds ongeveer zeven jaar ontketend. De zonnevlam van klasse X6.3 is de krachtigste van de huidige zonnecyclus, zonnecyclus 25. NASA’s Solar Dynamics observatory registreerde de zonnevlam. De zonnevlam bereikte zijn piekactiviteit om 17.34 uur. EST (23:34 NL’se tijd) op donderdag (22 februari j.l.), volgens de National Oceanic and […]

Webb ziet een sterrenstelsel zoals het Melkwegstelsel in wording in het vroege heelal

Sterrenstelsels zoals het Melkwegstelsel zijn ooit miljarden jaren geleden ontstaan, vermoedelijk door het samensmelten van meerdere, kleinere clusters van sterren. Sterrenkundigen hebben nu met de Webb ruimtetelescoop voor het eerst zoiets gezien, een sterrenstelsel in het vroege heelal dat zich aan het vormen is doordat meerdere clusters van sterren naar elkaar toekomen en zich aan […]

super PeVatron

Sterrenkundigen ontdekken een gigantische bel van gammastraling, de eerste super PeVatron

Gebruikmakend van het Large High Altitude Air Shower Observatory (LHAASO) hebben sterrenkundigen in een stervormingsgebied in het sterrenbeeld Zwaan een enorme bel ontdekt van gammastraling. Het is ook voor het eerst dat ze een bron hebben ontdekt met gammastraling die hoger is dan 10 PetaElektronvolt (PeV), 1 PeV is 10^15 eV. Men spreekt daarom ook […]

DES heeft omvang van Baryonische Accoustische Oscillaties gemeten

Recent is met de Dark Energy Survey (DES) in Zuid-Amerika de omvang van de zogeheten Baryonische Accoustische Oscillaties (BAO’s) gemeten op het moment dat het heelal zo’n zeven miljard jaar oud was, dat is halverwege haar huidige leeftijd. Bij DES maken ze gebruik van de 570 Megapixel Dark Energy Camera (DECam), die verbonden is aan […]

Video; Intuitive Machines’ Odysseus veilig geland nabij de zuidpool van de maan

Na een zenuwslopende afdaling en een gespannen stilte vanaf het maanoppervlak zijn de Verenigde Staten terug op de maan, en wel met de robotlander Odysseus, een maanlander gebouwd door het in Houston gevestigde bedrijf Intuitive Machines. Odysseus landde gisteravond, 22 februari, nabij de zuidpool van de maan. Het was een mijlpaal voor de verkenning van […]

Astronomen ontdekken met de XMM-Newton een zwart gat tijdens het ‘omdraaien van de accretieschijf-tafel’

Astronomen van de Universiteit van Michigan hebben met behulp van ESA’s röntgentelescoop XMM-Newton een zwart gat ontdekt tijdens het zogenoemde ‘omdraaien van de accretieschijf-tafel’, of, met andere woorden, het gas in de accretieschijf wordt dan met zulke hoge snelheden in alle richtingen weggeslingerd dat het het omringende interstellaire gas opruimt. Dit, op zijn beurt, voorkomt […]

Restant van SN1987A

Webb vindt aanwijzingen voor een neutronenster in het supernovarestant van SN1987A

Voor het eerst heeft men directe aanwijzingen gevonden dat zich in het midden van het restant van SN1987A, de supernova die in februari 1987 aan de hemel verscheen, een neutronenster bevindt. Op 23 februari 1987 zagen sterrenkundigen een supernova in de Grote Magelhaense Wolk verschijnen, een begeleidend dwergstelsel van de Melkweg, 163.000 lichtjaar van ons […]

E-Test

E-TEST prototype voor de Einstein Telescoop slaagt voor eerste testreeks

Het E-TEST-project in Luik heeft laten zien dat een speciale techniek om de apparatuur van de Einstein Telescope te koelen werkt zoals gepland. In een eerste testreeks koelde de radiatieve koeltechniek een testmassa tot bijna het absolute nulpunt, zonder die aan te raken. Dat is essentieel om het toekomstige observatorium voor zwaartekrachtgolven zo ruisvrij mogelijk […]

eROSITA’s meting van de klonterigheid van materie lijkt de S8-spanning te verlichten

Tot begin 2022 werden met de eROSITA röntgensatelliet 5259 clusters van sterrenstelsels tot negen miljard lichtjaar ver in het heelal onderzocht en deze week zijn voor het eerst de resultaten van die eerste metingen verschenen. Met de waarnemingen werd gekeken hoe ‘klonterig’ materie in het heelal is, in het Engels weergegeven met de ‘clumpiness’ van […]

Nieuwe variant bedacht van de gravasterren: de nestars

Ik had het er in 2007 al over: gravasterren. Sterrenkundigen worstelen al jaren met hét probleem van zwarte gaten: de singulariteit, de kern van het zwarte gat met een oneindig klein volume en een oneindige dichtheid. De ruimte-tijd erin is oneindig sterk gekromd en ruimte en tijd houden daar op te bestaan, met als gevolg […]

Abonneer je op de Astroblogs Nieuwsbrief

Wij beschermen je privacy en delen je persoonsgegevens uitsluitend met derden die deze service mogelijk maken. Lees onze privacyverklaring.