13 oktober 2024

Voor het eerst is de precessie gemeten van de accretieschijf rondom een zwart gat

De aarde kent een precessie, de beweging die de draaias van de aarde maakt onder invloed van een uitwendige kracht, in dit geval de zon. De evenaar van de aarde maakt een hoek met de ecliptica en door die precessie tolt die hoek met een periode van 23.000 jaar - daardoor hebben we nu α UMi (alias … [Lees meer...]

Accretieschijven van zwarte gaten worden instandgehouden door de magnetische velden

Sterrenkundigen van Caltech hebben ontdekt dat magnetische velden een belangrijke rol spelen in de vorming en instandhouding van accretieschijven, de snel ronddraaiende schijven van gas en stof rondom zwarte gaten. Dit is de uitkomst van een nieuwe simulatie - gebaseerd op een code die GIZMO wordt … [Lees meer...]

Einstein had gelijk over hoe materie precies in een zwart gat valt

Dát zwarte gaten door hun zwaartekracht veelvraten van materie zijn is bekend. Ook is bekend dat materie dat naar een zwart gat stroomt niet direct in het zwarte gat valt, maar eerst terechtkomt in een superhete snel roterende platte accretieschijf net buiten de waarnemingshorizon van het zwarte … [Lees meer...]

Sterke correlatie gevonden tussen de nagloed van zwarte gaten en de hoeveelheid materie die ze verorberen

Zwarte gaten zijn kosmische veelvraten, die alles wat in de buurt staat naar zich toetrekken en dan verorberen, waardoor ze steeds groter worden. Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ilaria Ruffa (Cardiff University's School of Physics and Astronomy) heeft nu ontdekt dat er … [Lees meer...]

Het is bevestigd dat het superzware zwarte gat M87* roteert

Het superzware zwarte gat M87* (alias Powehi) in de kern van het elliptische radiosterrenstelsel M87 was het eerste zwarte gat dat gefotografeerd is en wel met de Event Horizon Telescope (EHT) in 2017. Het staat 55 miljoen lichtjaar van ons vandaan en z'n massa is 6,5 miljard zonsmassa - ter … [Lees meer...]

Eerste waarneming ooit van de buitenranden van de accretieschijf van een superzwaar zwart gat

Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om waarnemingen te doen aan de buitenranden van de accretieschijf van een superzwaar zwart gat. Denimara Dias dos Santos (Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais in Brazilië) en zijn collega's namen met de grote Gemini North telescope op Hawaï III … [Lees meer...]

Accretieschijven rondom zwarte gaten nagebootst in het laboratorium

Het zijn van die experimenten waarvan je vantevoren denkt: 'als dat maar goed afloopt'. Ook dat van de onderzoekers van het Imperial College in Londen is van die categorie. Zwarte gaten (en ook jonge sterren, jawel) bezitten een snel roterende accretieschijf waar ze door worden omringd en ze vroegen … [Lees meer...]

Rukwinden rondom een verafgelegen neutronenster in kaart gebracht

Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om van de accretieschijf rondom een neutronenster een tweedimensionaal beeld te maken van de rukwinden in die schijf. Het team van sterrenkundigen is van het bekende Massachusetts Institute of Technology (MIT) en het staat onder leiding van Peter Kosec. Met twee … [Lees meer...]

Voor het eerst is instabiliteit waargenomen in een accretieschijf rondom een neutronenster

Een internationaal team van sterrenkundigen dat onder leiding stond van de Nederlander Jakob van den Eijnden (Universiteit van Oxford, VK) is er voor het eerst in geslaagd om bij een röntgendubbelster, waarvan één van de componenten een neutronenster is, een zogeheten dynamische instabiliteit in de … [Lees meer...]

Twinkle twinkle little black hole…. eh waarom flikkeren zwarte gaten eigenlijk?

Dat sterren kunnen flikkeren aan de hemel weten we, het wordt ook wel fonkelen of knipperen van sterren genoemd - wie kent niet het bekende kinderliedje 'twinkle twinkle little star'? Maar minder bekend is dat ook zwarte gaten kunnen flikkeren. De zwarte gaten zelf niet, want daar komt geen licht … [Lees meer...]