29 maart 2024

De eerste stapjes van een babyster

De jets van babyster CARMA-7 (Credit: … [Lees meer...]

ALMA voor het eerst getuige van de vorming van sterrenstelsels in het vroege heelal

Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) zijn de verste wolken van sterren-vormend gas gedetecteerd die ooit in normale sterrenstelsels in het vroege heelal zijn aangetroffen. Dankzij de nieuwe waarnemingen beginnen astronomen te zien hoe de eerste sterrenstelsels zijn … [Lees meer...]

NOEMA – de ALMA van het noordelijk halfrond – brengt ’the Eye of Medusa’ in beeld

NOEMA (Northern Extended Millimeter Array) is de grootste telescoop op het noordelijk halfrond, die kijkt in het millimeter radiogedeelte van het elektromagnetisch spectrum. NOEMA is nog in aanbouw, in september vorig jaar werden de eerste zes schotels van 15 meter doorsnede ervan geplaatst op het … [Lees meer...]

ALMA-telescoop meet massa van superzwaar zwart gat

Japanse astronomen hebben ontdekt dat het zwarte gat in het centrum van het balkspiraalstelsel NGC 1097 maar liefst 300 miljoen keer zoveel massa heeft als onze zon. Dat blijkt uit waarnemingen met de ALMA-(sub)millimetertelescoop in het noorden van Chili. NGC 1097 is een soortgenoot van de Melkweg … [Lees meer...]

Zo gedetailleerd zagen we het verre heelal nog nooit

ALMA's Long Baseline Campaign heeft een spectaculair detailrijke opname opgeleverd van een ver sterrenstelsel. De foto toont een 'gravitationeel vergroot' beeld van de stervormingsgebieden in het stelsel. Nooit eerder zijn zulke stellaire kraamkamers in zo'n ver sterrenstelsel zo duidelijk in beeld … [Lees meer...]

Kolossale sterrenhoop-in-wording ontdekt met ALMA in de Antennestelsels

Gebruikmakend van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili hebben sterrenkundigen een enorme, dichte moleculaire gaswolk ontdekt, die vermoedelijk een bolvormige sterrenhoop in wording is. De wolk wordt door de sterrenkundigen 'Firecracker' genoemd en hij bevindt zich in de … [Lees meer...]

ALMA ontdekt intens magnetisch veld nabij superzwaar zwart gat

De Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) heeft een extreem sterk magnetisch veld ontdekt in de nabijheid van de 'waarnemingshorizon' van een superzwaar zwart gat. Het veld is sterker dan alle magnetische velden die tot nu toe in de kern van een sterrenstelsel zijn waargenomen. De … [Lees meer...]

Complexe organische moleculen ontdekt bij jonge ster

Voor het eerst hebben astronomen complexe organische moleculen - de bouwstenen van het leven - gedetecteerd in de protoplanetaire schijf rond een jonge ster. De ontdekking, gedaan met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), bevestigt opnieuw dat de omstandigheden waaruit aarde en zon … [Lees meer...]

ALMA fotografeert Einsteinring om ‘verborgen sterrenstelsel’

We zijn 'm al eens eerder tegengekomen, het sterrenstelsel genaamd SDP.81, twaalf miljard lichtjaar van de aarde, hier en hier in eerdere Astroblogs. SDP.81 is die oranje ring, een Einsteinring zoals sterrenkundigen het noemen. Albert Einstein was de eerste die voorstelde dat ze konden bestaan, de … [Lees meer...]

ALMA onthult stoffige substructuur in ver sterrenstelsel

Een team van wetenschappers, waaronder astronoom John McKean (ASTRON/ RUG), heeft het eerste gedetailleerde beeld gemaakt van het jonge en ver weg gelegen sterrenstelsel met de naam SDP.81, ongeveer elf miljard lichtjaar verwijderd van Aarde. Dit hebben ze gedaan door hoge resolutiefoto's van de … [Lees meer...]