23 april 2024

ALMA heeft de hoogste resolutie bereikt bij een oude ster

Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) met de hoogste resolutie tot nu te behaald een oude ster scherp in beeld te brengen. Ze pasten de zogeheten band-to-band (B2B) methode toe op de koolstofrijke ster R Leporis, welke 1.535 lichtjaar van ons … [Lees meer...]

Superzware zwarte gaten zijn slordige eters

Recente waarnemingen aan een relatief nabij sterrenstelsel hebben laten zien dat superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels gulzige eters zijn: van al het gas dat door de zwaartekracht naar het zwarte gat toe stroomt valt maar 3% in het zwarte gat en de rest wordt weer uitgespuwd en … [Lees meer...]

Voor het eerst is een protoster ontdekt die z’n geboorteplek verlaat

Sterren worden meestal in groepen 'geboren' en wel in enorme koude moleculaire gaswolken, die plaatselijk inkrimpen en waaruit dan clusters van sterren worden gevormd. Sterren kunnen die groepen vervolgens verlaten en dat kan diverse oorzaken hebben: tussen de sterren in zo'n cluster kunnen … [Lees meer...]

Superzware zwarte gaten beïnvloeden de chemische samenstelling van hun gaststelsel

Recent onderzoek laat zien dat superzware zwarte gaten de chemische samenstelling kunnen beïnvloeden van hun gaststelsel, het sterrenstelsel waarin ze zich bevinden. Dát superzware zwarte gaten dat omringende stelsel beïnvloeden is al langer bekend. Zo kunnen ze de stervorming beïnvloeden door het … [Lees meer...]

Nienke van der Marel ontvangt de New Horizons in Physics Prize 2024

De Leidse astronoom Nienke van der Marel heeft de New Horizons in Physics Prize 2024 toegekend gekregen. De New Horizons-prijs, onderdeel van de jaarlijkse Breakthrough Prize, erkent jonge natuurkundigen en wiskundigen die grote vooruitgang boeken op hun onderzoeksgebied. Van der Marel ontvangt de … [Lees meer...]

Cyberaanval schakelt Gemini-telescopen in Chili en Hawaï uit

Sinds enkele weken zijn vanwege een cyberaanval twee grote telescopen, de Gemini South op Chili en de Gemini North op Hawaï uitgeschakeld. Op 1 augustus meldde het NOIRLab een cyberincident in de computersystemen. De Gemini-telescoop op Hawaï werd stilgelegd. En om de computersystemen van de … [Lees meer...]

Verdeling donkere materie tot kleine schaal (∼30.000 lichtjaar) zichtbaar gemaakt

Een japans team van sterrenkundigen onder leiding van Kaiki Taro Inoue (Kindai University, Japan) is er met behulp van de ALMA telescoop in Chili in geslaagd om de verdeling van donkere materie vast te leggen tot een schaal van circa 30.000 lichtjaar, dat is de kleinste schaal tot nu toe. Donkere … [Lees meer...]

De verste waarneming ooit van het magnetische veld van een sterrenstelsel

Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) hebben astronomen het magnetische veld gedetecteerd van een sterrenstelsel dat zo ver weg staat, dat zijn licht er meer dan 11 miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken: we zien het stelsel zoals het eruitzag toen het … [Lees meer...]

Nieuwe ALMA-ontvangers die onze kosmische oorsprong gaan onderzoeken succesvol getest

Een internationaal team van astronomen en technici van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Noord-Chili, waarin ESO partner is, heeft de eerste metingen verricht met nieuwe ontvangers die op meerdere ALMA-antennes zijn geïnstalleerd. De productie van de ontvangers wordt … [Lees meer...]

Heeft deze exoplaneet een zusje met dezelfde baan?

Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) hebben astronomen het mogelijke broertje of zusje gevonden van een planeet die rond een verre ster draait. Het team heeft een wolk met brokstukken ontdekt die mogelijk in dezelfde baan als deze planeet draait. Volgens hen kan de … [Lees meer...]