18 april 2024

Derde dataset Gaia levert nieuwe waarde voor de Hubble constante op

Credit:NASA, ESA, R. Ellis (Caltech), and the HUDF 2012 Team Op basis van de op 3 december bekendgemaakte derde publicatie van de Gaia gegevens (EDR3) hebben sterrenkundigen een nieuwe schatting gemaakt van de snelheid waarmee het heelal uitdijt. Met Gaia, een Europese satelliet die al zes jaar … [Lees meer...]

Afbuigend sterrenlicht meet uitdijing heelal

Het is een van de grote debatten in de kosmologie: het heelal dijt uit, maar hoe snel precies? Twee beschikbare meetmethoden leveren verschillende resultaten op. Een derde, onafhankelijke meetmethode gebaseerd op het afbuigen van licht door sterrenstelsels, is verbeterd door Leidse natuurkundige … [Lees meer...]

Bepaling expansiesnelheid heelal met supernovae nader bekeken

De bepaling van de snelheid waarmee het heelal uitdijt blijft ons bezighouden. Al meer dan vier jaar is een discussie gaande over de vraag hoe hoog die snelheid is, een discussie waarin twee 'kampen' te onderscheiden zijn, het kamp van het vroege heelal dat zich o.a. baseert op metingen aan de … [Lees meer...]

Twee kosmologische spanningen – de Hubble en Sigma-Acht spanning- hoe los je die op?

Het gangbare heelalmodel, het Lambda (Λ)-CDM model, ook wel het kosmologische concordantie model genoemd, heeft het lastig. Al een jaar of vijf is er de hardnekkige Hubble-spanning, het debat tussen sterrenkundigen over de vraag hoe snel het heelal uitdijt. En sinds een maand of vijf is daar … [Lees meer...]

Loop kwantumzwaartekracht kan problemen met waarnemingen aan de CMB oplossen

Dat er vraagtekens worden gezet bij het huidige LCDM-model van het heelal is al lang bekend, zie de al lang lopende discussie rondom de Hubble-spanning en de recente waarnemingen van de Kilo-Degree Survey. Dat model bevat twee ingrediënten, waarvan de sterrenkundigen wel indirect bewijs hebben voor … [Lees meer...]

Nieuwe methode komt met een leeftijd van 12,6 miljard jaar voor het heelal

Sterrenkundigen hebben met behulp van de zogeheten 'Baryonische Tully-Fisher relatie' de afstanden van 50 sterrenstelsels ingeschat en op basis daarvan komen ze met twee waarden voor de leeftijd van het heelal en de Hubble constante: 12,6 miljard jaar resp. 75,1 ± 2,1 km/s/Mpc. James Schombert … [Lees meer...]

Resultaten van het SDSS-IV eBOSS onderzoek aan het ‘midden-heelal’ gepubliceerd

Vandaag zijn de resultaten gepubliceerd van de vierde 'extended Baryon Oscillation Spectroscopic Survey' (eBOSS) van de Sloan Digital Sky Survey, een vijf jaar durend onderzoek dat de meest omvangrijke driedimensionale kaart van een periode van elf miljard jaar van het heelal heeft opgeleverd. Van … [Lees meer...]

Het blijft lastig: de bepaling van de Hubble constante met behulp van zwaartekrachtlenzen

Het was al weer in 1964 dat de Noorse sterrenkundige Sjur Refsdal in dit artikel zei dat het mogelijk moet zijn om de waarde van de Hubble constante te bepalen met behulp van supernovae, die door zwaartekrachtlens tussen de supernova en de aarde in wordt versterkt en in meerdere beeldjes wordt … [Lees meer...]

Tsja, drie soorten type Ia supernovae maakt afstandsbepaling wel lastig

Eén van de belangrijkste methodes om afstanden in het heelal te meten is die waarbij gebruik wordt gemaakt van de type Ia supernovae. Dat zijn witte dwergen die een thermonucleaire explosie ondergaan als ze door massatoevoer zwaarder worden dan 1,4 zonsmassa, de zogeheten Limiet van Chandrasekhar, … [Lees meer...]

Is het nou een Hubble H0 spanning of meer een T0 spanning?

Het verhaal van de Hubble spanning hoef ik jullie niet meer uit te leggen, of je moet de afgelopen vier jaar onder een steen hebben gelegen. Soms zijn er pogingen de Hubble spanning op te lossen die heel verrassend zijn en de hypothese die ik vandaag tegenkwam is er zo eentje. Centraal daarin staat … [Lees meer...]