7 november 2024

Hubble ziet dat de jet van een zwart gat stellaire explosies kan veroorzaken

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Hubble ruimtetelescoop ontdekt dat de energierijke jet of straalstroom van een superzwaar zwart gat in staat is om stellaire uitbarstingen te veroorzaken. Sterren gelegen in de buurt van de de jet kunnen als nova exploderen. Het gaat om het zwarte gat in de … [Lees meer...]

Geen nieuws van het T Corona Borealisfront

We zitten er al maanden op te wachten: de uitbarsting van T Corona Borealis, de 'recurrente' nova in het sterrenbeeld Noorderkroon. Tot op heden zijn er twee uitbarstingen waargenomen, in 1866 en in 1946, waarbij de helderheid toenam tot de tweede respectievelijk derde magnitude. Op basis van die … [Lees meer...]

ONe novae kúnnen de producent zijn van fosfor

Fosfor (P) is een belangrijk element voor leven - DNA en RNA bestaan voor een deel uit anorganisch fosfor en in de vorm van adenosinetrifosfaat (ATP) is fosfor belangrijk voor de opslag en transport van energie. Bij de oerknal waarmee 13,8 miljard jaar geleden het heelal ontstond werden alleen de … [Lees meer...]

Eens in de 80 jaar terugkerende Nova van T Corona Borealis verwacht in de loop van 2024

Ergens anno 2024 zal er aan de nachtelijke hemel een 'gloednieuwe ster' te onwaren zijn. De ster, die ook met het blote oog zichtbaar zal zijn,  zal het resultaat zijn van een explosieve interactie tussen twee naburige sterren die elke 80 jaar plaatsvindt. Gelegen in het sterrenbeeld Noordelijke … [Lees meer...]

Na 78 jaar zou nova T Coronae Borealis dit jaar weer kunnen opvlammen

Op 3.000 lichtjaar afstand van ons staat T Coronae Borealis, een stersysteem van een kleine compacte witte dwerg en vlak daarbij een grote rode reus, in het noordelijke sterrenbeeld Noorderkroon (Corona Borealis). Normaal gesproken is de schijnbare helderheid van het tweetal magnitude +10, d.w.z. … [Lees meer...]

Novae in M87 lijken een gevolg te zijn van de jet vanuit de kern van M87

Het enorme elliptische sterrenstelsel M87 kennen we van z'n straalstroom of jet, die vanuit de kern naar buiten wordt gespuwd (5.000 lichtjaar ver weg), én van zijn centrale superzware zwarte gat M87* (alias Powehi), waarvan men in 2017 met de EHT een foto heeft genomen. Net als andere … [Lees meer...]

Rode nova uit 2020 blijkt een ster te zijn die z’n planeet opeet

In 2020 werd door sterrenkundigen een 'rode nova' ontdekt, een uitbarsting van licht, die weliswaar groot was, maar niet zo groot als bij een supernova. Rode novae worden ook wel "intermediate luminosity optical transients" genoemd, ILOT's dus, en omdat ze niet zo heel lichtsterk zijn vormen ze een … [Lees meer...]

Voor het eerst is de röntgenflits waargenomen van de nova van een witte dwerg

Als sterren zoals de zon aan het einde van hun leven zijn gekomen en de brandstof in hun kern op is krimpen ze ineen tot witte dwergen. Die kunnen op hun beurt exploderen tot nova of in sommige gevallen zelfs tot supernova als ze door toevoer van materie van een naburige ster zwaar worden, té zwaar. … [Lees meer...]

Novae kunnen ook kosmische straling produceren, zo laat RS Ophiuchi zien

Waarnemingen met de MAGIC telescopen aan de 'recurrente' nova RS Ophiuchi, die augustus 2021 weer een uitbarsting meemaakte, laten zien dat novae (lokale) producenten kunnen zijn van kosmische straling. Met de MAGIC telescopen, de naam is een afkorting van de Major Atmospheric Gamma Imaging … [Lees meer...]

RS Ophiuchi als nova uitgebarsten en nu met het blote oog zichtbaar

Op 8 augustus j.l. is de witte dwerg RS Ophiuchi in het sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus, 5000 lichtjaar van ons vandaan) plotseling in lichtsterkte toegenomen van magnitude +12 naar +5 (zeshonderd keer zo lichtsterk). RS Oph, zoals de ster kortweg wordt genoemd, is een recurrente nova ((Daar … [Lees meer...]