7 juni 2023

Rode nova uit 2020 blijkt een ster te zijn die z’n planeet opeet

In 2020 werd door sterrenkundigen een 'rode nova' ontdekt, een uitbarsting van licht, die weliswaar groot was, maar niet zo groot als bij een supernova. Rode novae worden ook wel "intermediate luminosity optical transients" genoemd, ILOT's dus, en omdat ze niet zo heel lichtsterk zijn vormen ze een … [Lees meer...]

Voor het eerst is de röntgenflits waargenomen van de nova van een witte dwerg

Als sterren zoals de zon aan het einde van hun leven zijn gekomen en de brandstof in hun kern op is krimpen ze ineen tot witte dwergen. Die kunnen op hun beurt exploderen tot nova of in sommige gevallen zelfs tot supernova als ze door toevoer van materie van een naburige ster zwaar worden, té zwaar. … [Lees meer...]

Novae kunnen ook kosmische straling produceren, zo laat RS Ophiuchi zien

Waarnemingen met de MAGIC telescopen aan de 'recurrente' nova RS Ophiuchi, die augustus 2021 weer een uitbarsting meemaakte, laten zien dat novae (lokale) producenten kunnen zijn van kosmische straling. Met de MAGIC telescopen, de naam is een afkorting van de Major Atmospheric Gamma Imaging … [Lees meer...]

RS Ophiuchi als nova uitgebarsten en nu met het blote oog zichtbaar

Op 8 augustus j.l. is de witte dwerg RS Ophiuchi in het sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus, 5000 lichtjaar van ons vandaan) plotseling in lichtsterkte toegenomen van magnitude +12 naar +5 (zeshonderd keer zo lichtsterk). RS Oph, zoals de ster kortweg wordt genoemd, is een recurrente nova ((Daar … [Lees meer...]

Nova Cas 2021 in sterrenbeeld Cassiopeia is al in verrekijker zichtbaar

In het noordelijke sterrenbeeld Cassiopeia (met de bekende W-vorm) is een nova verschenen, Nova Cas 2021. Toen de nova op 18 maart j.l. werd ontdekt door de Japanner Yuji Nakamura was de nova van magnitude +9,6, maar inmiddels is zijn helderheid toegenomen tot ongeveer +7m, hetgeen 'm makkelijk … [Lees meer...]

In het Melkwegstelsel vinden zo’n vier dozijn novae per jaar plaats

Een team van sterrenkundigen onder leiding van Kishalay De (California Institute of Technology) heeft op basis van waarnemingen met de telescoop van het Palomar observatorium én statistische analyses berekend dat er in ons Melkwegstelsel jaarlijks zo'n 46 +/- 13 novae plaatsvinden. Novae zijn … [Lees meer...]

Landelijke Zonnekijkdag op 5 juli zowel fysiek als digitaal te bezoeken

Op zondag 5 juli organiseert de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde een Landelijke Zonnekijkdag. Vanwege de coronamaatregelen verloopt deze editie anders dan gebruikelijk. Dit jaar is er een online programma met inspirerende webstreams en (met onbewolkt weer) unieke … [Lees meer...]

ELT-instrument METIS bereikt ontwerp-mijlpaal

Het METIS-instrument dat onder leiding van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) wordt gebouwd voor ESO’s toekomstige Extremely Large Telescope (ELT) in Noord-Chili heeft een belangrijke mijlpaal bereikt. Het voorlopig ontwerp is goedgekeurd. METIS, de afkorting van Mid-infrared ELT … [Lees meer...]

Nederland bouwt ook de nieuwe set ontvangers voor ALMA

Nederland mag de zogeheten Band 2-ontvangers voor de ALMA-telescoop gaan bouwen. Het contract voor de productie van deze nieuwe set ontvangers op de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) is deze week getekend. ALMA, waar ESO partner in is, neemt het heelal waar op een reeks … [Lees meer...]

Voor het eerst heeft men een nova helemaal vanaf het begin kunnen volgen: V906 Carinae

Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om een nova helemaal vanaf het allereerste begin te volgen. Zo'n nova is een ster die plotseling veel helderder wordt en daarna geleidelijk, over een periode van weken, maanden tot vele jaren, tot haar vroegere helderheid terugkeert. De meeste novae … [Lees meer...]