13 oktober 2024

Voor het eerst is de precessie gemeten van de accretieschijf rondom een zwart gat

De aarde kent een precessie, de beweging die de draaias van de aarde maakt onder invloed van een uitwendige kracht, in dit geval de zon. De evenaar van de aarde maakt een hoek met de ecliptica en door die precessie tolt die hoek met een periode van 23.000 jaar - daardoor hebben we nu α UMi (alias … [Lees meer...]

Het is bevestigd dat het superzware zwarte gat M87* roteert

Het superzware zwarte gat M87* (alias Powehi) in de kern van het elliptische radiosterrenstelsel M87 was het eerste zwarte gat dat gefotografeerd is en wel met de Event Horizon Telescope (EHT) in 2017. Het staat 55 miljoen lichtjaar van ons vandaan en z'n massa is 6,5 miljard zonsmassa - ter … [Lees meer...]

Ster overleeft maar net nauwe ontmoeting met superzwaar zwart gat

Sterrenkundigen hebben met behulp van Chandra en XMM-Newton, een Amerikaanse respectievelijk Europese röntgensatelliet, een ster ontdekt die een nauwe ontmoeting met een superzwaar zwart gat maar tenauwernood heeft overleeft. Wel is het zo dat de ster al z'n buitenlagen door de close-call is … [Lees meer...]

Witte dwergster vlakbij pulsar sleept de omringende ruimtetijd met zich mee

Sterrenkundigen hebben in een dubbelstersysteem, een extreme combinatie van een witte dwerg en een pulsar, een effect kunnen meten dat volgt uit Einstein's Algemene Relativiteitstheorie (ART), de zogeheten Lense-Thirring precessie, ook wel ‘frame dragging’ genoemd. Het gaat om het systeem genaamd … [Lees meer...]

Is Planeet Negen soms verantwoordelijk voor de massa-extincties op aarde?

De hypothetische Planeet Negen - januari dit jaar geopperd door het duo … [Lees meer...]

The Age of Aquarius

Gisteren (Tweede Kerstdag) luisterde ik naar de Top 2000 en op nummer 1644 was 'Aquarius / Let the Sunshine in' te horen, van The 5th Dimension, al weer uit 1969. Het komt uit de musical Hair en is een medley van de twee platen Aquarius en Flash Failures. Niemand heeft het genoemd bij de Astro-Top … [Lees meer...]

De precessie van de aarde mooi in beeld gebracht

De aardas wijst in noordelijke richting naar een punt aan de hemel waar de ster Polaris (alpha Ursae Minoris, helderheid +2m) maar 0,7° van verwijderd is. Het is om die reden dat we deze ster de 'Poolster' noemen. Alle sterren aan de noordelijke hemel lijken rondom de Poolster te draaien. Dat doen … [Lees meer...]

Hete jupiters’ brengen sterren aan het wankelen

Hete Jupiters ((grote, gasrijke planeten buiten ons zonnestelsel die op zeer korte afstand van hun moederster staan)) kunnen hun moedersterren aan het schommelen brengen, zo blijkt uit onderzoek. Toen twintig jaar geleden de eerste exoplaneten werden ontdekt, waren dat planeten van het kaliber … [Lees meer...]

Kepler ontdekt zeer wiebelende exoplaneet

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Kepler ruimtetelescoop van de NASA een vreemde exoplaneet ontdekt, eentje die draait rondom een tweetal dwergsterren en wiens rotatieas in een … [Lees meer...]

‘Vuurbol processie’ van 9 februari 1913 was maar liefst 11.000 km lang

Vorige week vrijdag 15 februari 2013 was een gedenkwaardige dag, met de explosie hoog in de lucht boven het Russische Tsjeljabinsk van een grote meteoriet én de nauwe passage van een nog grotere planetoïde 2012 DA14 vlak langs de aarde. Maar zondag 9 februari 1913 - zeg maar zo'n honderd jaar … [Lees meer...]