29 maart 2024

De druk in een proton is hoger dan de druk in het binnenste van een neutronenster

Protonen zijn de belangrijkste bouwstenen van alle elementen in het heelal. Ze werden in 1919 ontdekt door Ernest Rutherford, maar pas nu zijn natuurkundigen erin geslaagd om de druk in een proton te meten. Gebruikmakend van de Continuous Electron Beam Accelerator Facility (CEBAF) zijn onderzoekers … [Lees meer...]

Waarom zijn er drie smaken van elementaire deeltjes?

Het Standaard Model (SM) van de elementaire deeltjes en krachten tussen die deeltjes kent drie zogeheten smaken of generaties van deeltjes. Binnen SM wordt onderscheid gemaakt tussen de fermionen, de deeltjes die materie vormen, en bosonen, de deeltjes die de krachten tussen de fermionen dragen. De … [Lees meer...]

Kunnen protonen vervallen? Het is in ieder geval nog nooit waargenomen

Het is een simpele vraag, maar decennia van onderzoek door natuurkundigen heeft er nog steeds geen antwoord op kunnen geven: kunnen protonen vervallen? Kunnen ze, net zoals met losse neutronen gebeurt, in een radioactief verval in lichtere deeltjes vervallen? Haal een neutron uit z'n beschermde … [Lees meer...]

De meeste massa van protonen en neutronen komt niet van Higgs-bosonen maar van… pionen en gluonen

Over de in 2012 met de Large Hadron Collider ontdekte Higgs bosonen wordt verteld dat ze elementaire deeltjes hun massa geven - da's op zich juist - en dat ze daarmee ook zorgen voor de massa van protonen en neutronen - da's onjuist. Protonen en neutronen zijn samengestelde deeltjes, geen … [Lees meer...]

Video: Physics Girl over quarks

Protonen en neutronen bestaan uit quarks. Met behulp van overheerlijk snoepgoed legt Physics Girl alles uit over deze 'subatomaire deeltjes', deeltjes die samen met gluonen, fotonen, elektronen, neutrino's, Higgs bosonen en W- en Z-bosonen behoren tot de familie der elementaire deeltje, die … [Lees meer...]

Faseovergang van quarksoep naar atomen tijdens oerknal was scherp [Update]

Natuurkundigen hebben bij experimenten met de Relativistic Heavy Ion Collider (RHIC) deeltjesversneller van het Brookhaven National Laboratory (BNL) in de verenigde Staten ontdekt dat er een scherpe faseovergang optrad toen de hete 'soep' van quarks en gluonen door een daling van de temperatuur … [Lees meer...]

Wat heeft dat exotische hadron Z(4430) eigenlijk met sterrenkunde te maken?

Gisteren maakte ik jullie deelgenoot van het feit dat nu onomstotelijk is komen vast te staan dat de natuur een deeltje kent dat uit maar liefst vier quarks bestaat, het zogenaamde … [Lees meer...]

Theatercollege over quarks, higgs en neutrino’s

Op maandag 10 maart a.s. presenteert De Vrije Universiteit in De Balie in Amsterdam de "Ontdekkingsreis naar het allerkleinste en het allergrootste in het heelal, Quarks, higgs en neutrino's, van idee tot werkelijkheid", een VU Public Science-evenement. In dit theatercollege staat Piet Mulders, … [Lees meer...]

Massa van de lichtste quarks nog nauwkeuriger bepaald

Natuurkundigen van FLAG (Flavour Lattice Averaging Group) zijn er in geslaagd om de massa van de drie lichtste quarks nog nauwkeuriger te bepalen. Geen eenvoudig werkje om dat te doen, want quarks komen nooit in losse, vrije toestand in de natuur voor, ze zitten altijd met anderen opgesloten in … [Lees meer...]

De levensduur van een top quark: minder dan een biljoenste van een biljoenste van een seconde

De Amerikaanse deeltjesversneller Tevatron is al een poosje gesloten, maar het wetenschappelijk team van de CDF-detector, welke aan die deeltjesversneller verbonden is eh... was, wist er deze week nog een artikel uit te persen, waarin gemeld wordt dat de levensduur van het in 1995 ontdekte top quark … [Lees meer...]