27 april 2025

‘Lekkende’ sterrenstelsels zorgden mogelijk voor de reïonisatie in het vroege heelal

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Webb ruimtetelescoop aanwijzingen gevonden dat het jonge sterrenstelsels met een hoge productiegraad van nieuwe sterren waren die hebben gezorgd voor de zogeheten reïonisatie in het vroege heelal, de periode dat het neutrale waterstofgas ioniseerde. Waterstof … [Lees meer...]

Ook het niet detecteren van een signaal zegt sterrenkundigen iets over de eerste sterrenstelsels

Al jaren zijn sterrenkundigen bezig om met netwerken van radiotelescopen een signaal van waterstof bij een golflengte van 21 cm te detecteren dat afkomstig is uit het zeer vroege heelal, het heelal van pakweg 200 miljoen jaar oud (het is nu 13,8 miljard jaar oud). In 2018 leken de radioantennes van … [Lees meer...]

‘Donkere eeuwen’ van het vroege heelal duurden 200 miljoen jaar langer dan gedacht

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft ontdekt dat de periode genaamd 'de donkere eeuwen' van het vroege heelal duurde tot 1,1 miljard jaar na de oerknal, dat is zo'n 200 miljoen jaar later dan men eerst dacht. Die donkere eeuwen begonnen veel eerder, al 380.000 jaar na de oerknal (die … [Lees meer...]

Thesan-simulaties geven meer inzicht in de reïonisatiefase van het vroege heelal

Sterrenkundigen van het Massachusetts Institute of Technology en het Max Planck Institute for Astrophysics hebben middels de zogeheten Thesan-simulaties meer inzicht gekregen in de reïuonisatiefase van het vroege heelal, de fase dat de eerste sterren en sterrenstelsels ontstonden en de sterke … [Lees meer...]

Nee, de Kosmische Dageraad die EDGES in 2018 zag is niet waargenomen door SARAS

Vier jaar geleden zagen de radioantennes van EDGES in de woestijn in Australië een dip in de radiostraling afkomstig van het vroege heelal, een daling in de intensiteit die de sterrenkundigen toen toeschreven aan een signaal van de allereerste sterren in het heelal, een periode in de geschiedenis … [Lees meer...]

Hoe quasars ons meer vertellen over donkere materie en reïonisatie

Quasars zijn de actieve centra van een sterrenstelsels ('active galactic nucleus' of AGN) met een zeer hoge helderheid, meestal zeer ver verwijderd van de aarde. In 1963 werden ze voor het eerst geïdentifceerd door Maarten Schmidt, een Nederlandse astronoom die in de Verenigde Staten werkte. Die … [Lees meer...]

Even voorstellen: J043947.08+163415.7, de met Hubble ontdekte helderste quasar in ’t vroege heelal

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Hubble ruimtetelecoop de helderste quasar in het vroege heelal ontdekt, voor zover nu bekend. Het gaat om J043947.08+163415.7, een quasar die de lichtkracht heeft van maar liefst 600 biljoen zonnen, da's 6 x 10^14 zonnen - ding dong. De quasar was er al toen … [Lees meer...]

Signaal gedetecteerd van de eerste sterren in het heelal, 180 miljoen jaar na de oerknal

[Update 22.00 uur] Ik wijs de lezer ook op dit artikel, waarin te lezen dat dat de sterrenkundige Rennan Barkana suggereert dat onderstaande ontdekking ook wijst op het bestaan van donkere materie. Het waterstofgas zou namelijk afkoelen als gevolg van de interactie met lichte deeltjes donkere … [Lees meer...]

Even wat berichten over het hele vroege heelal

De laatste dagen komen er nieuwsberichten tot ons over het vroege heelal - anders gezegd: over héééél lang geleden: Ten eerste is daar het bericht dat ze de verst verwijderde quasar ooit hebben ontdekt. Hij heet J1342 + 0928 en het licht ervan heeft er maar liefst 13 miljard jaar over gedaan … [Lees meer...]

ALMA ontdekt zuurstof op recordafstand

Een team van astronomen heeft de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) ingezet om gloeiende zuurstof te detecteren in een ver sterrenstelsel, dat we zien zoals het er slechts 700 miljoen jaar na de oerknal uitzag. Dit is het verste stelsel ooit waarin met zekerheid zuurstof is … [Lees meer...]