28 maart 2024

Hebben ze rondom exoplaneet PDS 70b een stofschijf gevonden, waaruit exomanen onstaan?

Stofschijven rondom sterren, ook wel circumstellaire schijven genoemd, zijn al tientallen keren ontdekt, rondom jonge sterren, volwassen sterren, bruine dwergen (mislukte sterren) en witte dwergen (de laatste stadia van sterren). Voorbeelden ervan hebben we al vaak voorbij zien komen op de … [Lees meer...]

Zo’n klein sterrenstelsel en dan toch zo’n superzwaar zwart gat

Fornax UCD3 is een heel klein sterrenstelsel, een dwergstelsel, dat zestig miljoen lichtjaar van ons vandaan staat in het zuidelijke sterrenbeeld Oven (Fornax) en dat hoort bij het grote sterrenstelsel NGC 1399 - de afkorting UCD staat voor ultracompacte dwergstelsels. Met het  SINFONI instrument … [Lees meer...]

Eerste geslaagde test van Einsteins algemene relativiteitstheorie bij superzwaar zwart gat

Waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope hebben voor het eerst de effecten laten zien op de beweging van een ster die door het extreem sterke zwaartekrachtveld in de buurt van het superzware zwarte gat in het centrum van Melkweg gaat, zoals die zijn voorspeld door de algemene relativiteitstheorie … [Lees meer...]

Donkere materie had minder invloed in sterrenstelsels in het vroege heelal

Nieuwe waarnemingen wijzen erop dat tijdens de hoogtijdagen van het ontstaan van sterrenstelsels, 10 miljard jaar geleden, zware sterren-vormende stelsels werden gedomineerd door baryonische oftewel ‘normale’ materie. Dat is in schril contrast met de huidige sterrenstelsels, waarin de geheimzinnige … [Lees meer...]

Stervorming in elliptische sterrenstelsels stopt als eerste in centrum

Astronomen hebben voor het eerst laten zien hoe de stervorming in 'dode' sterrenstelsels miljarden jaren geleden sputterend ten einde kwam. Met behulp van ESO's Very Large Telescope en de Hubble-ruimtetelescoop van NASA en ESA hebben zij ontdekt dat er in de buitendelen van deze stelsels nog steeds … [Lees meer...]

Beste waarneming tot nu toe van stoffige wolk G2 die zwart gat in galactisch centrum passeert

De beste waarnemingen tot nu toe van de stofrijke gaswolk G2 bevestigen dat hij zijn kleinste afstand tot het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg in mei 2014 is gepasseerd, en die gebeurtenis heeft overleeft. Het nieuwe resultaat van ESO's Very Large Telescope laat zien dat het … [Lees meer...]

Sterrenkundigen zien zeldzame geboorte van een zware ster

Een team van sterrenkundigen onder leiding van de Amsterdamse promovendus Lucas Ellerbroek heeft het - zeldzame - geboorteproces van een zware ster blootgelegd. Met de spiksplinternieuwe spectrograaf X-shooter op ESO's Very Large Telescope (VLT) in Chili, is een zich nog vormende zware ster … [Lees meer...]

Sterrenstelsel gevonden op recordafstand van 13,1 miljard lichtjaar

Hij heet UDFy-38135539 en hij (het?) staat op een afstand van maar liefst 13,1 miljard lichtjaar. Dit sterrenstelsel, daar hebben we het namelijk over, zien we op het moment dat het heelal slechts 600 miljoen jaar oud is, 4% van z'n huidige leeftijd. UDFy-38135539 komt als onbeduidend rood puntje … [Lees meer...]