24 april 2024

Sterrenkundigen ontdekken ‘super spiraalsterrenstelsels’

Groot, groter, grootst. Dat heb je op aarde in het dieren- en plantenrijk, maar dat heb je ook in de wereld der sterrenkunde. Door gebruik te maken van de NASA/IPAC Extragalactic Database (NED), da's een online database met gegevens over 100 miljoen stelsels, heeft men een nieuwe klasse van … [Lees meer...]

In Focus: Messier 88

Bijna zou ik zeggen: gelukkig zijn er nu al een aantal weken lang nauwelijks heldere avonden/nachten. Ik heb namelijk nog steeds opnamen van eerder dit jaar op de plank liggen. Deze dagen heb ik wat meer tijd, dus wie weet begin ik 2016 met een schone lei. In focus heb ik dit keer M88. … [Lees meer...]

Waarom zijn sommige spiraalstelsels “klonterig”?

Hoewel spiraalstelsels vandaag de dag meestal vrij egaal zijn, zijn hun soortgenoten in het vroege universum veel "klonteriger", met flinke concentraties van gas en stof. In de klonterige spiraalstelsels is de stervorming ook veel hoger dan bij de egale variant. Waar in spiraalstelsels zoals de … [Lees meer...]

Spiraalstelsels blijken magnetische halo’s te hebben

Uit onderzoek is gebleken dat veel spiraalstelsels een halo hebben van kosmische straling en magnetische velden, die zich ver boven (en onder) de zichtbare schijf kan uitstrekken. Men heeft de ontdekking verricht door de VLA-radiotelescoop te richten op zo'n 35 spiraalstelsels die (vanaf de aarde … [Lees meer...]

Ontstaan van “dikke schijf” van spiraalstelsels verklaard

Astronomen hebben meer inzichten verkregen in de zogenaamde "dikke schijf" van de Melkweg en andere spiraalstelsels. De schijf van dit soort stelsels bestaat uit twee delen: een platte "dunne schijf" van jonge sterren en een uitwaaierende "dikke schijf" van oude sterren. Uit een reeks numerieke … [Lees meer...]

Spiraalstelsels zoals de Melkweg zijn groter dan men eerst dacht

Sterrenkundigen van de Universiteit van Colorado Boulder hebben met behulp van de Hubble ruimtetelescoop aanwijzingen gevonden dat spiraalstelsels zoals onze eigen Melkweg groter en zwaarder zijn dan men eerst dacht. De sterrenkundigen onder leiding van CU-Boulder professor John Stocke keken met de … [Lees meer...]

Hoe een botsing een complete kern uit een sterrenstelsel kan rukken

De foto hierboven is van het sterrenstelsel ESO 576-69 - wat zeg ik, van twee sterrenstelsels die samen ESO 576-69 heten. Het ene is een lensvormig sterrenstelsel, het diagonaal lopende, sigaarvormige sterrenstelsel in het midden van de foto, het andere is een spiraalstelsel, wiens spiraalarmen … [Lees meer...]

Armen van spiraalstelsels houden zichzelf in stand

Spiraalstelsels behoren tot de mooiste en meest fotogenieke inwoners van het universum. Onze eigen Melkweg is een spiraalstelsel en ons zonnestelsel bevindt zich in één van deze spiraalarmen. Bijna zeventig procent van alle grote sterrenstelsels zijn spiraalstelsels - maar ondanks het feit dat ze … [Lees meer...]

Hubble én amateur-sterrenkundigen onthullen het geheim van spiraalstelsel M106

Het prachtige spiraalstelsel hierboven is M106, nummer 106 in de door Charles Messier in de 18e eeuw opgestelde lijst van objecten die op kometen lijken. Hij ligt iets meer dan 20 miljoen lichtjaar van ons vandaan - voor sterrenkundigen is dat praktisch in de achtertuin - en hij is gefotografeerd … [Lees meer...]

Spiraalstelsels hebben hun vorm relatief recent verkregen

Een opmerkelijke ontdekking op het gebied van sterrenstelsels. Astronomen waren altijd van mening dat spiraalstelsels, zoals onze Melkweg en Andromeda, zo'n 8 tot 10 miljard jaar geleden hun huidige vorm verkregen hebben. Dat blijkt nu niet te kloppen. Een uitgebreide studie naar honderden … [Lees meer...]