29 maart 2024

Röntgensatellieten laten zien dat het heelal mogelijk niet naar alle kanten even snel expandeert

Een kaart met daarop de gemeten uitdijingssnelheid van het heelal. Credit: K. Migkas et al. 2020, CC BY-SA 3.0 IGOHet kosmologische principe - de aanname dat het heelal op grote schaal er in alle richtingen hetzelfde uitziet (isotroop) en dat het op iedere plaats dezelfde eigenschappen bezit … [Lees meer...]

Hubble vindt beste bewijs voor ongrijpbaar middelgroot zwart gat

Zwarte gaten kennen we in diverse klassen van grootte. De meeste zwarte gaten zijn de astrofysische, ontstaan door het ineenstorten van zware sterren of botsen en samensmelten van neutronensterren tot zwart gat. En dan zijn er de superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels, die … [Lees meer...]

Grootste explosie ooit waargenomen in het heelal

Sterrenkundigen hebben in een cluster van sterrenstelsels in het sterrenbeeld Ossenhoeder (Ophiuchus) de grootste explosie ooit sinds de oerknal waargenomen. Het cluster bestaat uit duizenden sterrenstelsels, waartussen zich heet gas en donkere materie bevindt, alles bijeengehouden door de … [Lees meer...]

Zo’n kleine ster en dan zo’n enorme vlam

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Europese XMM-Newton röntgen-ruimtetelescoop een kleine dwergster ontdekt - nog geen 8% van de massa van de zon - die een 'supervlam' in röntgenstraling heeft geproduceerd, een enorme uitbarsting van geladen, geïoniseerde deeltjes. Het gaat om J0331-27, een L … [Lees meer...]

Zeer heftige botsing waargenomen tussen twee groepen sterrenstelsels

Sterrenkundigen hebben met een mix aan grote telescopen twee groepen van sterrenstelsels ontdekt die met enorme kracht tegen elkaar aan het botsen zijn. Het gaat het systeem genaamd NGC 6338 (in het sterrenbeeld Draak) en met een snelheid van maar liefst 6,5 miljoen km/u knallen de stelsels van de … [Lees meer...]

Superzwaar zwart gat ontdekt die periodiek drie keer per dag een enorme ‘maaltijd’ nuttigt

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Europese XMM-Newton en de Amerikaanse Chandra röntgen-ruimtetelescopen een superzwaar zwart gat ontdekt, die drie keer per dag een enorme hoeveelheid materie verzwelgt. Vanaf eind 2018 werd het zwarte gat in de gaten gehouden, een zwart gat dat zich in het … [Lees meer...]

ESA’s XMM-Newton ziet drie soorten uitstoot van winden bij superzwaar zwart gat

Dat superzware zwarte gaten via een zeer krachtige uitstoot van gassen het sterrenstelsels waar ze zich in bevinden beínvloeden was al langer bekend. Maar een onderzoek van maar liefst acht jaar aan het superzware zwarte gat in het centrum van het actieve sterrenstelsel/quasar PG 1114+445 door ESA's … [Lees meer...]

Clusters van melkwegstelsels betrapt bij hun eerste ‘kus’

Astronomen hebben voor het eerst twee enorme clusters van melkwegstelsels gevonden die op het punt staan om te botsen. De ontdekking vormt een van de ontbrekende puzzelstukjes in ons begrip van het ontstaan van structuur in het heelal. Grootschalige structuren —zoals melkwegstelsels en clusters van … [Lees meer...]

Röntgenstructuren verbinden centrum Melkweg met Fermi-bellen

Een team van astronomen van UCLA heeft met behulp van ESA's röntgen telescoop de XMM-Newton twee kolossale enigszins op schoorsteen lijkende regionen in de Melkweg ontdekt waardoor enorme hoeveelheden energie, gas en materie naar de intergalactische ruimte weggesluisd wordt. Zwarte gaten - vooral de … [Lees meer...]

Zwart gat ASASSN-14li draait eens per 131 seconden om z’n as

Impressie van een roterend zwart gat. Credit: NASA/CXC/M.Weiss;Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met twee röntgentelescopen in de ruimte - de Amerikaanse Chandra en de Europese XMM-Newton ruimtetelescopen - én met de all-round Neil Gehrels Swift ruimtetelescoop de 'spin' van een zwart gat te … [Lees meer...]