19 april 2024

Precies 115 jaar geleden werd röntgenstraling ontdekt

Als je vandaag op Google iets zocht zal je wel gemerkt hebben dat de Doodle, het Google logo, anders was: … [Lees meer...]

Een omgekeerde schokgolf in Winkelhaak

Hiernaast zie je G327.1-1.1. Daar heb je vast nog nooit van gehoord en ik tot vandaag ook niet, dus niks om je over te schamen. Het is het restant van een supernova die ooit plaatsvond in het zuidelijke onopvallende sterrenbeeld Winkelhaak (Norma), 29.000 lichtjaar verderop. Dat heldere puntje in … [Lees meer...]

Giga-botsing van clusters van sterrenstelsels ontdekt

Leidse astronomen hebben een enorme botsing tussen twee clusters van sterrenstelsels ontdekt. In de waarnemingen, onder andere gedaan met de Westerbork radiotelescoop in Drenthe, vonden zij een gigantische schokgolf met een lengte van wel 100 keer die van onze eigen Melkweg. In dit gebied worden … [Lees meer...]

COSMOS-onderzoek stuit op uitgestoten zwart gat

In de zogenaamde Cosmic Evolution Survey (COSMOS), een multigolflengte-onderzoek aan zo'n 2600 röntgenbronnen in het heelal, is men onlangs gestuit op een sterrenstelsel waar met hoge snelheid een superzwaar zwart gat wordt uitgestoten. Het sterrenstelsel heet CID-42 en 't spulletje ligt 3,9 miljard … [Lees meer...]

Subaru vindt verst verwijderde cluster van sterrenstelsels

Een internationaal team van Duitse en Japanse sterrenkundigen is erin geslaagd om het verst verwijderde cluster van sterrenstelsels in het heelal te ontdekken. Bleef de vorige recordhouder steken op een schamele afstand van 9,2 miljard lichtjaren, ahum, de nieuwe recordhouder, getooid met de naam … [Lees meer...]

Tataratááá, de 2XMM-DR3 catalogus is verschenen!

Nee dames, helaas, het gaat niet om de nieuwste versie van de Neckermann- of Wehkampgids. We hebben het over de derde catalogus van röntgenbronnen verzameld door de Europese satelliet XMM-Newton. Aan de tweede versie - 2XMMi-DR2 uit 2008 - werden 42.000 nieuwe bronnen toegevoegd en dat brengt het … [Lees meer...]

Donkere materie in verre clusters ‘blootgelegd’

Dat zo'n 23% van het gehele heelal uit de zogenaamde donkere materie bestaat is inmiddels wel bekend. Dat die mysterieuze materie gravitationele invloed uitoefend op de gewone materie (sterren, planeten, jij en ik, etc...) is ook bekend: bij nabije clusters van sterrenstelsels kan die invloed gezien … [Lees meer...]

XMM-Newton kijkt in detail naar superzwaar zwart gat

Met een ongeëvenaarde precisie zijn sterrenkundigen er in geslaagd om een superzwaar zwart gat in het centrum van een verweg gelegen actief sterrenstelsel te bekijken. Het draait allemaal om het zogenaamde Seyfertstelsel ((Seyfertstelsels zijn een vorm van actieve sterrenstelsels, die sterke … [Lees meer...]

M82 bekeken door de XMM-Newton

ESA's röntgensatelliet XMM-Newton keek 3 april j.l. naar het actieve sterrenstelsel M82 in Grote Beer en maakte daar bijgaand kiekje van. Allemaal in het kader van 100 'Hours of Astronomy' en 'Around the World in 80 Telescopes', de hoeksteenprojecten van het Internationale Jaar van de Sterrenkunde … [Lees meer...]

En nou de goede kant uit

Een paar dagen terug had ik die afbeelding van de röntgensatelliet XMM-Newton, die naar Hanny's Voorwerp keek. Kevin Schawinski van het wetenschappelijke Galaxy Zoo-team maakte mij er attent op dat er een hééél klein foutje in m'n afbeelding zat: XMM-Newton kijkt namelijk de andere kant uit. :oops: … [Lees meer...]