23 april 2024

Wat gebeurt er als een mini-zwart gat de zon raakt?

Er zijn in ieder geval twee soorten zwarte gaten bekend: de superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels, die enkele miljoenen tot miljarden zonmassa's kunnen wegen, en de stellaire zwarte gaten, die enkele zonmassa's zwaar zijn. Vermoedelijk is ook al een tussenmaat waargenomen, de … [Lees meer...]

Supercomputer ontrafelt anatomie van snelle gammaflitsers

Al sinds de jaren zestig worden door gammasatellieten af en toe kortstondige, puntvormige uitbarstingen van hoogenergetische gammastraling gezien. Er zijn twee types gammaflitsers, zoals deze uitbarstingen worden genoemd: de 'langzame' gammaflitsers, die langer dan twee seconden duren en de 'snelle' … [Lees meer...]

Magnetisme helpt materie ontsnappen uit greep zwarte gaten

Onderzoek met behulp van de Europese gammasatelliet Integral heeft laten zien dat materie in staat is om te ontsnappen aan de gravitationele wurggreep van zwarte gaten dankzij de hulp van magnetisme. Op basis van maar liefst zeven jaren aan onderzoek met Integral van het zwarte gat Cygnus X-1, 6.000 … [Lees meer...]

Chandra ziet ring van zwarte gaten in Arp 147

Het is aanstaande maandag Valentijnsdag, dus bij het wetenschapsteam van de röntgensatelliet Chandra moeten ze gedacht hebben 'kom, we gaan maar eens een prachtige ring fotograferen'.  En dat deden ze! Hierboven het resultaat. Weliswaar geen ring met juwelen, maar eentje met een complete ring van … [Lees meer...]

Lekken zwarte gaten informatie als kosmische Wikileaks?

Zwarte gaten werden ooit geacht de meest zuivere vorm van éénrichtingsverkeer te zijn. Doordat de ontsnappingssnelheid binnen de waarneemhorizon van een zwart gat hoger is dan de lichtsnelheid - de hoogst mogelijke snelheid in het heelal - zou niets meer kunnen ontsnappen. Wel erin dus, niets eruit. … [Lees meer...]

Themanummer van De Gids over zwarte gaten

Goh, wie had ooit kunnen denken dat ik iets over De Gids zou schrijven, het cultureel en literair tijdschrift dat in 1837 werd opgericht door Potgieter en Robidé van der Aa. Geen blad dat op m'n nachtkastje zal liggen, maar voor één keer zal ik een uitzondering maken. Het gisteren in Amsterdam … [Lees meer...]

Penrose: het vorige heelal is zichtbaar in WMAP-data

Samen met z'n collega Vahe Gurzadyan (Yerevan Physics Institute in Armenië) heeft de beroemde wis- en natuurkundige Roger Penrose (Universiteit van Oxford) een artikel gepubliceerd waarin hij zegt dat in de data van de WMAP-satelliet ((Da's de Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP), de … [Lees meer...]

Over botsende zwarte gaten en zonsondergangen

Wat gebeurt er precies als twee zwarte gaten tegen elkaar botsen? Het antwoord op deze boeiende vraag, eh... dat wil zeggen een poging daartoe, wordt door verschillende wetenschappers gegeven in deze video uit de serie Sixty Symbols. De video gaat overigens niet alleen over botsingen van deze … [Lees meer...]

Kunnen gravitonen uit een zwart gat ontsnappen?

Onlangs tijdens de lezing van Rob Roodenburg bij m'n sterrencluppie Huygens ging de discussie op een gegeven moment over de vraag hoe het kan dat gravitonen uit een zwart gat kunnen ontsnappen. Gravitonen zijn de hypothetische dragers van de zwaartekracht, net zoals fotonen de dragers van de … [Lees meer...]

Heeft Chandra een zwart gat van 31 jaar oud gezien?

Vanuit het spiraalsterrenstelsel M100 (NGC 4321) in het sterrenbeeld Hoofdhaar (Coma Berenices) heeft de röntgensatelliet Chandra röntgenstraling ontdekt die hoogstwaarschijnlijk afkomstig is van een pieperdepiep jong zwart gat. Leeftijd van dat pieperdepiep jonge zwarte gat: slechts 31 jaren, een … [Lees meer...]